|
|
| درۆی خۆشه‌ویستی / ڕیپۆرتاژ |
كوڕان‌و كچان، به‌ ناوی خۆشه‌ویستییه‌وه‌ تیری درۆ به‌ دڵی یه‌كترییه‌وه‌ ده‌نێن
ÙƒÚ†ÛŽÙƒ: به‌رده‌وام Øه‌زم له‌ كوڕ گۆڕینه‌
ئاماده‌کردنی : ئازاد جه‌لال
“به‌ قوربانت بم ڕه‌وه‌ند گیان، ئه‌زانی من زۆر تامه‌زرۆی تۆ ده‌كه‌م، ڕه‌وه‌ند گیان ژیان بێ‌ تۆ، وه‌ك تارماییه‌كی هه‌میشه‌یی وایه‌.ئاخ! دڵâ€. ئه‌مه‌ نوسراوی سه‌ردیواری خوێندنگه‌یه‌كی كچان بوو، له‌ سلێمانی بۆ كوڕێك نوسرابوو، له‌ خواره‌وه‌ی نوسینه‌كه‌دا تیرو دڵێك كێشرا بوو. به‌وته‌ی رابه‌ری په‌روه‌رده‌یی ئه‌و خوێندنگه‌یه‌ هاوشێوه‌ی ئه‌و نووسینانه‌ له‌ سه‌ر دیواری خوێندنگه‌كه‌یان ناوه‌ ناوه‌ ده‌بینرێ‌، ئه‌و ڕابه‌ره‌ په‌روه‌رده‌ییه‌ كه‌ به‌ كه‌نار خۆی به‌ هاوڵاتی ناساند، ئه‌و نوسینانه‌ی به‌ Øاڵه‌تێكی ئاسایی ناوزه‌د كردو وتی†ئه‌ودیارده‌یه‌ په‌یوه‌ندی به‌ قۆناغی ته‌مه‌نه‌وه‌ هه‌یه‌†به‌ بۆچوونی ئه‌و كه‌م كچ‌و كوڕ هه‌یه‌ له‌ قۆناغێك له‌ قۆناغه‌كانی ته‌مه‌ندا، ئه‌و بیركردنه‌وه‌یه‌ی نه‌بێت .
|
| له‌ڕێنماییه‌کانی به‌رنامه‌ی ده‌رووندروستی ڕێکخراوی IRD |
1- نیشانه‌ سه‌ره‌كیه‌كانی خه‌مۆكی بریتین له‌ دڵتوندی, چێژوه‌رنه‌گرتن له‌ خۆشیه‌كان, تێكچونی خواردن Ùˆ خه‌و, زوو ماندووبوون Ùˆ هه‌ستكردن به‌ بێهێزی, بێزاری له‌ ژیان Ùˆ Øه‌زكردن له‌ مردن. هه‌بوونی ئه‌م نیشانانه‌ بۆ ماوه‌ی زیاتر له‌ دوو هه‌Ùته‌ پێویست به‌ راوێژكاریی ده‌روونیی ده‌كات.
1- نیشانێن سه‌ره‌كی یێن خه‌موكیێ‌ Ù¾ÛŽÙƒ دهێن Ú˜ دلته‌نگیێ‌ هه‌ستنه‌كرن ب خۆشیا ,تێكجوونا خۆارنێ‌ Ùˆ خه‌وێ‌ , وه‌ستیانا زوی Ùˆ هه‌ستكرن ب بێهێزیێ‌, بێزاربوون Ú˜ ژیانێ‌ Ùˆ Øه‌زكرنا مرنێ‌. دیاربوونا ڤان نیشانا بو ماوێ‌ پتر Ú˜ دوو Øه‌Ùتیان پێتڤی ب شیره‌تكاریا ده‌روونی یه‌.
1- علامات الاكتئاب الرئیسیه‌ تشمل انخÙاض ÙÛŒ المزاج , Ùقد الاستمتاع, اضطراب ÙÛŒ الاكل والنوم, الشعور بالخمول Ùˆ سرعه‌ التعب, الشعور بالیاس من الØیاه‌ والرغبه‌ ÙÛŒ الموت. وجود هذه العلامات لمده‌ تزید عن اسبوعین تستوجب استشاره‌ Ù†Ùسیه‌
|
| به‌هۆی جۆری خواردنه‌که‌ته‌وه‌ خۆت بناسه‌ |
هه‌موو که‌سێک له‌ ژیانیدا ئاره‌زووی جۆره‌ها خواردن ده‌کات ØŒ به‌ڵام به‌ شێوه‌یه‌کی جیاواز که‌ هه‌ندێک خواردن له‌لای که‌سه‌که‌ زۆر په‌سه‌نده‌و زۆربه‌ی زۆری کاته‌کان Øه‌ز ده‌کات بیخوات.له‌ لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی نوێدا که‌ پسپۆران ئه‌نجامیان داوه‌ سه‌باره‌ت به‌و که‌سانه‌ی که‌ ئاره‌زووی خواردنێکی دیاریکراو ده‌که‌ن بۆیان ده‌رکه‌وتووه‌ که‌ ئه‌و که‌سانه‌ی Øه‌ز به‌ خواردنێکی تایبه‌ت ده‌که‌ن زۆرێک له‌ ڕه‌Ùتاره‌کانیان وه‌کو یه‌که‌ ...
تۆی خۆشه‌ویستیش به‌و خواردنه‌ی که‌ Øه‌زی Ù¾ÛŽ ده‌که‌یت خۆت بناسه‌
- ئه‌وه‌ی Øه‌زی له‌ چه‌ره‌زات Ùˆ شیکۆلاته‌ بێت ØŒ که‌سێکی نه‌رم Ùˆ نیانه‌ Øه‌ز به‌ سۆز Ùˆ خۆشه‌ویستی Ùˆ شتی جوان ده‌کات ØŒ هه‌روه‌ها که‌سێکی له‌سه‌رخۆیه‌ Ùˆ هێمنانه‌ مامه‌ڵه‌ ده‌کات .
- ئه‌وه‌ی Øه‌ز به‌ گۆشتی ماسی بکات ØŒ که‌سێکه‌ سۆزو هه‌ستی زۆر به‌هێزه‌ Ùˆ دڵێکی گه‌وره‌ی هه‌یه‌ Ùˆ Øه‌ز به‌ئاشکرا کردنی نهێنی خه‌ڵک ده‌کات Ùˆ به‌ره‌و خۆشی هه‌رده‌م هه‌نگاو ده‌نێت به‌ڵام زوو توڕه‌ ده‌بێت |
| بڕوام به‌ خۆمه‌ |
بڕوام به‌ خۆمه‌
ئایا ئه‌و تواناییه‌ت هه‌یه‌، كه‌ به‌باوه‌ڕ به‌خۆبوونه‌وه‌، له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ره‌كه‌تدا مامه‌ڵه‌ بكه‌یت؟ ئایا دڵنیایت له‌ تواناییه‌كانت؟ به‌ راستی وه‌ڵامی ئه‌و پرسیارانه‌ بده‌ره‌وه‌و تاوه‌كو كه‌سایه‌تی خۆتت بۆ ده‌ربكه‌وێت.
1- مرۆڤی خاوه‌ن كه‌سایه‌تی به‌هێز باشتره‌ له‌ مرۆڤی لاواز.
أ= باوه‌ڕم پێیه‌تی و كاری پێده‌كه‌م.
ب= تا راده‌یه‌ك، باوه‌ڕم پێیه‌تی.
2- منداڵه‌كه‌ت یان برا بچوكه‌كه‌ت، هه‌ڵه‌یه‌ك ده‌كات مایه‌ی‌ سزایه‌، چی ده‌كه‌یت؟
أ= له‌ هه‌ڵه‌كه‌ی‌ ئاگاداری ده‌كه‌مه‌وه‌، پاشتر سزای ده‌ده‌م.
ب= گرنگ ئه‌وه‌یه‌ سزای بده‌م.
3- كارامه‌یی له‌ ژیاندا، بریتییه‌ له‌: توانایی له‌ بڕیارداندا، گه‌یشتن به‌ چاره‌سه‌ری گونجاو، له‌كاتی گونجاودا.
Ø£= كۆمه‌ڵێك سیÙاتی ئه‌رێییه‌.
ب= هه‌موو كه‌س ئه‌و سیÙاتانه‌ی‌ نییه‌.
. |
| هه‌ڵبژاردنی جۆری ئه‌و میوه‌یه‌وه‌یه‌ كه‌ Øه‌زیان لێیه‌تی. |
ده‌رونناسه‌كان له‌ لێكۆڵینه‌وه‌كانیاندا سه‌لماندوویانه‌ كه‌سایه‌تی مرۆڤه‌كان په‌یوه‌ندی به‌ هه‌ڵبژاردنی جۆری ئه‌و میوه‌یه‌وه‌یه‌ كه‌ Øه‌زیان لێیه‌تی.
سێو :
ئه‌گه‌ر Øه‌زت له‌ سێوه‌ كه‌سێكیت كه‌ به‌ بێ بیر كردنه‌وه‌ Ùˆ به‌ بێ ئه‌وه‌ی Øه‌زت لێیبێت كاره‌كانت ئه‌نجامده‌ده‌یت Ùˆ قسه‌ ره‌قیت Ùˆ Øه‌ز به‌ سه‌Ùه‌ر ده‌كه‌یت.
پرته‌قاڵ:
كه‌سێكی به‌ سه‌بر Ùˆ به‌ توانایت.Øه‌ز ده‌كه‌یت له‌ ئه‌نجامدانی كاره‌كانتدا له‌سه‌رخۆ بیت Ùˆ له‌ هه‌مان كاتیشدا به‌ جوانی كاره‌كانت به‌ڕێوه‌ به‌ریت ،هه‌روه‌ها كه‌سێكی شه‌رمنیت Ùˆ لای ده‌ورووبه‌ره‌كانت جێی باوه‌ڕیت.
هه‌رمێ:
ئه‌گه‌ر هه‌موو هه‌وڵی خۆت بخه‌یته‌ سه‌ر كارێك ده‌توانی به‌ جوانی كۆتایی به‌ كاره‌كانت بێنیت، هه‌ندێ كات له‌ ئه‌نجامدانی كاره‌كانتدا به‌رده‌وام نیت ،هه‌روه‌ها زۆر به‌ په‌رۆشیت بۆ بینی ئه‌نجامی هه‌وڵ و كۆششه‌كانت .
گێلاس:
هه‌ندێ كات له‌ ژیانتا رووبه‌رووی به‌رزی و لێژی ده‌بیته‌وه‌، به‌رده‌وام بیر له‌ به‌ده‌ست هێنانی بڕێكی زۆر پاره‌ ده‌كه‌یته‌وه‌.
مۆز:
كه‌سێكی میهره‌بان ، خوێنگه‌رم و دڵسۆزیت، زۆركات بێزاریت له‌وه‌ی كه‌ زۆر باوه‌ڕت به‌ خۆت نییه‌ و هه‌ندێك هه‌ستی ترست تێدا به‌دی ده‌كرێت، هه‌روه‌ها زۆر كات ده‌ورووبه‌ره‌كانت ئیستخلالت ده‌كه‌ن له‌به‌ر ئه‌وه‌ی به‌ باشی هه‌ڵسوكه‌وتیان له‌گه‌ڵ ده‌كه‌یت . |
| ده‌توانیت له‌ رێگه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ره‌نگی‌ ئه‌و گوڵه‌ی‌ كه‌ Øه‌زت لێیه‌تی‌ |
ده‌توانیت له‌ رێگه‌ی‌ هه‌ڵبژاردنی‌ ره‌نگی‌ ئه‌و گوڵه‌ی‌ كه‌ Øه‌زت لێیه‌تی‌ كه‌سایه‌تی‌ خۆت به‌باشی‌ بناسیت . كه‌واته‌ له‌گه‌ڵ خۆتدا راستگۆبه‌و به‌ڕاستی‌ ئه‌و گوڵه‌ هه‌ڵبژێره‌ بۆ خۆشه‌ویسته‌كه‌ت كه‌ خۆت Øه‌زت لێیه‌تی‌... بزانه‌
گه‌ر له‌و كه‌سانه‌ی‌ ره‌نگی‌ سوورت خۆشده‌وێت ئه‌وا تۆ كه‌سێكی‌ رۆمانسی‌ و شاعیریت
ئه‌گه‌ر ره‌نگی‌ زه‌ردت خۆشده‌وێت تۆ كه‌سێكی‌ دڵخۆش و چالاكیت
ئه‌گه‌ر ڕه‌نگی‌ شینت خۆشده‌وێت كه‌واته‌ تۆ كه‌سێكی‌ رێك و پێكیت و هه‌وڵده‌ریت
ئه‌گه‌ر ره‌نگی‌ په‌مه‌یت Øه‌ز لێیه‌ كه‌واته‌ تۆ كه‌سێكی‌ به‌ ڕه‌ØÙ… Ùˆ دڵسۆزیت
ئه‌گه‌ر ره‌نگی‌ ڕه‌شت خۆشده‌وێت كه‌واته‌ تۆ كه‌سێكی‌ دڵره‌ق و مه‌غروریت
ئه‌گه‌ر ره‌نگی‌ سپێت Øه‌زلێیه‌ تۆ كه‌سێكی‌ دڵسا٠و چاكیت |
| ئه‌گه‌ر Øه‌ز ده‌که‌یت بزانی خوێن شیرینی یان تاڵ |
ئه‌گه‌ر Øه‌ز ده‌که‌یت بزانی خوێن شیرینی یان تاڵ
وه‌ڵامی ئه‌و شه‌ش پرسیارانه‌ بده‌ره‌وه‌:
ئایا تۆ چ که‌سایه‌تیه‌کت هه‌یه‌ ......؟
وه‌ڵامی ئه‌و شه‌ش پرسیارانه‌ی خواره‌وه‌ بده‌ره‌وه‌ و خۆت بناسه‌ .
پرسیاری یه‌که‌م
کاتێک شانۆگه‌ریه‌کی Ú©Û†Ù† ده‌بینیت Ùˆ ئه‌کته‌رێکی کۆمیدی تێدایه‌ ØŒ تۆ خۆشت ده‌وێت ØŒ به‌ڵام ئه‌م شانۆگه‌رییه له‌سه‌ر شاشه‌ی ته‌له‌Ùزیۆن شه‌ش مانگ جارێک نمایش بکرێت ØŒ ئایا... |
| له‌رێگه‌ی ژماره‌كان كه‌سایه‌تی خۆت بناسه‌ |
له‌رێگه‌ی ژماره‌كان كه‌سایه‌تی خۆت بناسه‌
بۆ ئه‌وه‌ی كه‌سایه‌تی خۆت له‌رێگه‌ی ژماره‌كانه‌وه‌ بناسیت، له‌ نێوان ژماره‌ (1-10) ژماره‌یه‌ك هه‌ڵبژێره‌.
به‌ر له‌وه‌ی زانیارییه‌كانی خواره‌ بخوینیته‌وه‌ یه‌كێك له‌و ژمارانه‌ هه‌ڵبژێره‌:
1-2-3-4-5-6-7-8-9-10
|
| Ú†Û†Ù† ده‌توانم Ùێری لێبوورده‌یی ببم؟ |
د. ڕێدار Ù…Øه‌مه‌د ئه‌مین
پسپۆر(بۆردی) نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كان
- لێبوردن، وشه‌یه‌كی ناسكه‌. هه‌روه‌ك مارك كۆین ده‌ڵێت “لێبوردن ئه‌و بۆنه‌ خۆشه‌یه‌ كه‌ له‌ گوڵه‌ وه‌نه‌وشه‌ ده‌رده‌چێت، هه‌رچه‌نده‌ بای به‌هێز Ùˆ توندیش هه‌بێتâ€. لێبوردن پێچه‌وانه‌ی رق Ùˆ كینه‌یه‌، ده‌ره‌نجامی هه‌ستكردنه‌ به‌ هه‌ڵه‌و گوناه به‌رامبه‌ر كه‌سی به‌رامبه‌ر، پردی به‌ یه‌ك به‌ستنه‌وه‌ی دڵه‌كانه‌ دوای تۆران Ùˆ له‌یه‌كدابڕان، گرنگترین هه‌نگاویش له‌ لێبوردن له‌ بیركردنی رابردووه‌، راسته‌ لێبوردن رابردوو ناگوڕێت، به‌ڵام به‌ دڵنییایه‌وه‌ داهاتوو ده‌گۆڕێت! ئه‌گه‌ر ویستت تۆڵه‌ له‌ دوژمنه‌كه‌ت بكه‌یته‌وه‌، Ù„ÛŽÛŒ ببووره‌! ئه‌گه‌ر ویستت خۆشه‌ویسته‌كه‌ت بۆت بگه‌ڕێته‌وه‌ Ù„ÛŽ ببووره‌، لێبووردن مانای له‌ بیركردنه‌وه‌ی رابردوو Ùˆ دانانی ستراتیژی نوێیه‌ بۆ داهاتوو، لێبووردن‌و خۆشه‌ویستی دوو وشه‌ی هاوتای یه‌كترن. ئه‌وه‌ی ناتوانێت ببوورێت، ناتوانێت كه‌سی خۆش بوێت، |
| تێکچوونی شیرازه‌ی خێزان |
تێکچوونی شیرازه‌ی خێزان
توێژه‌ری ده‌روونی
سامان سیوه‌یلی
هه‌رکاتێک خێزان دووچاری ئاژاوه‌ی به‌رده‌وام هات، یاخود ئه‌ندامه‌کانی سنووری ڕێسا کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ باوه‌کانی ناو خێزانیان شکاند Ùˆ بێ ڕێزی باڵی کێشا به‌سه‌ر په‌یوه‌ندییه‌کانی Ù†ÛŽÙˆ ئه‌ندامه‌کانی، ئه‌وا له‌م Øاڵه‌ته‌دا ده‌گوترێت شیرازه‌ی خێزان تێکچووه‌. تێکچوونی شیرازه‌ی خێزان له‌ساده‌ترین پێناسه‌دا بریتییه‌ له‌ڕه‌وشێکی کۆمه‌ڵایه‌تی – ده‌روونی ناجێگیر که‌ باڵ به‌سه‌ر خێزاندا ده‌کێشێت. شیرازه‌ی خێزان له‌زۆرترین باردا به‌ گه‌وره‌کان (هاوسه‌ران) تێکده‌چێت Ùˆ کار له‌بچووکه‌کان ( جگه‌رگۆشه‌کان) ده‌کات. له‌یه‌کتر نه‌گه‌یشتن Ùˆ که‌مبوونه‌وه‌ی خاڵه‌ هاوبه‌شه‌کان Ùˆ کاڵبوونه‌وه‌ی سۆز Ùˆ خۆشه‌ویستی ئه‌و سێ کوچکه‌یه‌ن که‌ شیرازه‌ی خێزان تێکده‌ده‌ن. کاتێک شیرازه‌ی خێزانێک تێکده‌چێت ده‌کرێت ئه‌و خێزانه‌ به‌هه‌ڵوه‌شاوه‌ دابنرێت ئه‌گه‌رچی هێشتا له‌ژێر یه‌ک ساباتی خێزانیشدا زینده‌گی بکه‌ن.
|
| ده‌روونسازی |
ده‌روونسازی
زاهیر زانا
ده‌روون كۆڵه‌كه‌یه‌كی گرنگ Ùˆ گه‌وره‌ Ùˆ پێكهێنه‌رێكی سه‌ره‌كی كه‌سایه‌تی مرۆڤه‌ Ùˆ رۆڵێكی كاریگه‌ری هه‌یه‌ له‌سه‌ر سروشتی مرۆڤ Ùˆ سه‌ركه‌وتن Ùˆ شكسته‌كانی له‌ته‌واوی كایه‌كانی ژیاندا، بایه‌خدانمان به‌م پێكهێنه‌ره‌ سه‌ره‌كیه‌ی كه‌سایه‌تیمان Ùˆ به‌ره‌و پێشبردن Ùˆ په‌روه‌رشكردنی رۆڵێكی چالاك Ùˆ گرنگ Ùˆ ده‌گێرێت له‌سه‌ر ژیان Ùˆ بیركردنه‌وه‌ Ùˆ به‌ره‌وپێش بردن Ùˆ رزگاربوون له‌كۆمه‌ڵێك گرÙت Ùˆ نه‌هامه‌تی كه‌به‌وه‌لانانی ده‌روون Ùˆ نادرستی مامه‌ڵه‌مان دێته‌ رێگه‌مان Ùˆ ژیانمان لاته‌نگ Ùˆ تاریك Ùˆ دژوار ده‌كات Ùˆ پێوه‌ی گیرۆده‌ Ùˆ ده‌رده‌دار ده‌بین، تا ده‌گه‌ینه‌ ئه‌وه‌ی له‌گرÙتی ده‌روونی Ùˆ ته‌نگژه‌ Ùˆ ئاڵۆزیدا ژیان بگوزه‌رێنین، به‌ڵام به‌لاكردنه‌وه‌مان له‌م پێكهێنه‌ره‌ سه‌ره‌كیه‌ Ùˆ دیاریكردنی خاڵه‌ به‌هێز Ùˆ لاوازه‌كانی ده‌روونمان Ùˆ لابردنی هه‌ر ئاسته‌نگ Ùˆ له‌مپه‌رێك كه‌توشی گرÙتی ده‌روونیمان ده‌كات هه‌نگاوی گه‌وره‌ی ده‌رونسازی ده‌نێین Ùˆ به‌ره‌و خۆشبه‌ختی ده‌ڕۆین Ùˆ تامی ژیان لامان شیرین ده‌بێت Ùˆ گرÙت Ùˆ كێشه‌كان له‌به‌رده‌مماندا بچوك Ùˆ سه‌ركه‌وتنه‌كانمان بێوێنه‌ Ùˆ نایاب Ùˆ ناواز Ùˆ به‌رده‌وام Ùˆ ده‌گمه‌ن ده‌بێت،
|
| نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌کان و که‌لتوری به‌عه‌یب زانین |
نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كان و كه‌لتوری به‌عه‌یب زانین
توێژه‌ری ده‌روونی
سامان سیوه‌یلی
ئێمه‌ی مرۆڤ هه‌روه‌كو Ú†Û†Ù† ئه‌ندامانی جه‌سته‌مان دووچاری نه‌خۆشی دێت ئاوه‌هاش باری ده‌روونیمان ئه‌گه‌ری تووشبوونی به‌ئاڵۆزی یان تێكچوون Ùˆ نه‌خۆشی هه‌یه‌، به‌ڵام سه‌یر له‌وه‌دایه‌ له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا تاك بۆ چاره‌سه‌ری نه‌خۆشییه‌ جه‌سته‌ییه‌كانی ئاماده‌یه‌ سه‌ردانی چه‌ندین پزیشك بكات یاخود سنووری چه‌ند وڵاتێك ببڕێت Ùˆ به‌هه‌زاران دۆلار خه‌رج بكات بۆ گێڕانه‌وه‌ی ته‌ندروستی خۆی له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌دا ئاماده‌ ‌نییه‌ له‌كاتی بوونی په‌شێوی ده‌روونی یان نه‌خۆشی ده‌روونی سه‌ردانی پزیشكێك یان توێژه‌رێك یان سه‌نته‌رێكی تایبه‌تمه‌ند بكات. شاردنه‌وه‌ی Øاڵه‌ته‌ ده‌روونییه‌ نائاساییه‌كان له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا له‌و كه‌لتوره‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی گرتووه‌ كه‌نه‌خۆشی Ùˆ ئاڵۆزییه‌ ده‌روونییه‌كان به‌عه‌یبه‌ Ùˆ خاڵی لاوازی كه‌سێتی ده‌زانین.
|
| Ùشــــــــاری ده‌روون |
Psychological Stress
ڕێنمایكاری ده‌روونی:
Ù…Øه‌مه‌د عه‌زیز ڕه‌Øیم
له‌ئێستادا Ùشاره‌ ژینگه‌ییه‌كان شوێنێكی دیاریان له‌سه‌رووی لیستی هۆكاری نه‌خۆشییه‌ جه‌سته‌یی‌و ده‌روونییه‌كان داگیركردوه‌، ئاماره‌ ئه‌مریكییه‌كان جه‌خت له‌وه‌ ده‌كه‌ن، كه‌ 80%ÛŒ نه‌خۆشه‌ ئه‌مریكییه‌كان هۆكاری سه‌ره‌كی نه‌خۆشییه‌كانیان ئه‌و Ùشارانه‌یه‌. ئه‌وه‌ی زانراوه‌ Ùشاری درێژخایه‌ن ده‌بێته‌ Ù‡Û†ÛŒ نه‌خۆشیی ده‌روونی لای ئه‌و كه‌سانه‌ی ئاماده‌باشیی بۆماوه‌ییان بۆ نه‌خۆشی هه‌یه‌‌و وه‌ڵامدانه‌وه‌یان بۆ چاره‌سه‌ر سسته‌.
له‌و كه‌سانه‌ی سه‌ردانی كلینیكه‌ ده‌روونییه‌كان ده‌كه‌ن، 30% یان گیرۆده‌ی نه‌خۆشییه‌كی دیاریكراونین، به‌ڵكو گیرۆده‌ی نیشانه‌ی ده‌روونی‌و جه‌سته‌یی به‌رده‌وام‌و دووباره‌بۆوه‌ن، كه‌ كاریگه‌ری سلبی له‌سه‌ر ژیانیان داده‌نێت‌و ته‌نها جه‌خت له‌سه‌ر نیشانه‌ ده‌روونییه‌كان یان جه‌سته‌ییه‌كان ده‌كه‌ن‌و هه‌ست به‌ په‌یوه‌ندیی نێوانیان‌و ئه‌و Ùشارانه‌ ناكه‌ن كه‌ دووچاریان بوه‌‌و ته‌نها گرنگیی به‌ وه‌رگرتنی ده‌رمان بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ یان لابردنی نیشانه‌كان ده‌ده‌ن‌و هیچ شتێكی ئه‌وتۆ بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ یان گونجاندن له‌گه‌ڵا ئه‌م Ùشارانه‌دا ناكه‌ن، ڕێژه‌یه‌كی دیار په‌نا بۆ به‌كارهێنانی ماده‌ هێوركه‌ره‌وه‌، خه‌ولێهێنه‌ر‌و بێهۆشكه‌ره‌كان، ده‌به‌ن‌و گرÙتی نوێ‌ بۆ خۆیان ده‌خوڵقێنن.
|
| ده‌سته‌واژه‌ به‌خۆدان Affirmation |
Affirmationله‌ ڕێنمایه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق پسپۆری ڕاهێنانه‌ ده‌روونیه‌کان
ده‌سته‌واژه‌ به‌خۆدان
زۆربه‌مان Ùێربووین که‌ ئه‌گه‌ر لاوازبوونێکی ده‌روونی‌ یان ئه‌ندامێکی له‌شمان که‌وته‌ به‌رنه‌خۆشیه‌ك ئه‌وکاتانه‌ Ù¾Ú•ÛŒ ده‌بێت له‌ سکاڵاو هه‌ڵچون Ùˆ ده‌سته‌واژه‌ی خراپ به‌خۆدان، وه‌ك ( من هه‌رگیز باش نابمه‌وه، ئه‌مه‌ نه‌خۆشیه‌کی مه‌ترسیداره‌ ڕووی له‌ من کردووه، که‌س منی خۆش ناوێت، هه‌موو ڕۆژه‌کان وه‌ك یه‌کن بۆ من، من Ùێری Ù‡ÛŽÚ† نابم، من هه‌میشه‌ شکست ئه‌هێنم، بڕوام به‌که‌س Ùˆ خۆم نه‌ماوه، ئیتر هه‌رگیز دڵخۆش نابم….. تاد).
ئه‌گه‌ر ئێمه‌ بیرێك له‌م ده‌سته‌واژانه‌ بکه‌ینه‌وه‌ هه‌ست ئه‌که‌ین که‌ ڕه‌شبینیه‌ك هه‌یه‌ له‌و که‌سانه‌دا که‌ ئه‌م جۆره‌ ده‌سته‌واژانه‌ به‌خۆیان ئه‌ده‌ن. ئه‌وان زه‌بروزۆنگ و توندوتیژی به‌رامبه‌ر به‌ خۆیان به‌کار ده‌هێنن. ده‌سته‌واژه‌کان له‌ کۆمه‌ڵێك قسه‌ پێك دێت که‌ مرۆڤ خۆی بۆخودی خۆی ڕێك ده‌خات و به‌ دوباره‌و چه‌ندباره‌ کردنه‌وه‌یان که‌سه‌که‌ هه‌ستێکی وای له‌لا دروست ئه‌بێت که‌ ئه‌و قسه‌و ده‌سته‌واژانه‌ ڕاستن که‌
|
| چۆن خۆمان له‌سه‌ر خوێندنه‌وه‌ی خێرا ڕاده‌هێنین؟ |
چۆن خۆمان له‌سه‌ر خوێندنه‌وه‌ی خێرا ڕاده‌هێنین؟
توێژه‌ری ده‌روونی :
نیگار كمال
ئه‌ندامی سه‌نته‌ری ڕاوێژکاریی خێزان
له‌سه‌رده‌می ئه‌مرۆدا هه‌موو تاكه‌كانی كۆمه‌ڵ سه‌رقاڵی كاركردنن له‌پێناو دابینكردنی بژێوی ئابوری خۆی Ùˆ خێزانه‌كه‌ی ،ده‌كرێت بووترێت خوێنه‌رمان تاراده‌یه‌ك كه‌مبۆته‌وه‌،لێره‌دا نامه‌وێت باس له‌هۆكاره‌كانی نه‌خوێندنه‌وه‌ی گه‌نجان بكه‌م ،چونكه‌ ئه‌وه‌ بابه‌تێكه‌ قسه‌‌وباس زۆر هه‌ڵده‌گرێت، له‌دانیشتنه‌كانی ژیانی رۆژانه‌ماندا زۆرجار له‌هه‌ندێك Ú¯Ùتوگوكردنی نێوان براده‌ران ،یاخود كه‌سانی پسپۆرو خوێندنكاران باسی چۆنێتی وه‌رگرتنی زانیاری ده‌كرێت بۆئه‌وه‌ی ئاستی رۆشنبیری خۆی له‌ئاستێكی به‌رزدا بێت ‌وبتوانێت به‌ئاسانی مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ده‌وربه‌ره‌كانیدا بكات‌و ئاسانتر له‌كێشه‌كانی ژیان بروانێت ،كاتێك پێشنیازی كتێب خوێندنه‌وه‌ ده‌كرێت یه‌كسه‌ر ‌وبه‌گشتی وه‌ڵامه‌كان كه‌م تازۆر ده‌ڵێن كاتمان نییه‌‌وئه‌ركه‌كانمان زۆره‌ ! ،منیش لێره‌وه‌ بۆ وه‌ڵامی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌كه‌می كات ده‌كه‌نه‌ هۆكاری دوركه‌وتنه‌وه‌یان له‌خوێندنه‌وه‌ ده‌ڵێم
|
| كه‌سێتیت له‌رێگه‌ی ژماره‌ی پیته‌كانی ناوه‌كه‌ت |
ته‌نها ژماره‌ی پیته‌كانی ناوه‌كه‌ت دیاری بكه‌، پاشان له‌گه‌ڵمانبه‌ تا به‌گوێره‌ی ژماره‌ی پیته‌كانی ناوه‌كه‌ت جۆری كه‌سێتیت بزانیت:
3 پیت:
رۆمانسین، زیره‌كن، به‌په‌رۆش‌و ره‌وشت به‌رزن‌و شێوه‌یه‌كی جوان‌و سه‌رنجراكێشیان هه‌یه‌.
چوار پیت:
زاڵبوون به‌سه‌ر خۆیاندا گرانه‌، دڵسۆزن بۆ خۆشه‌ویسته‌كه‌یان، توانای هه‌ڵبژاردنیان جوانه‌.
5 پیت:
كه‌سێتییه‌كی به‌هێزو زۆر شیرینن‌و سه‌رنجراكێشن.
6 پیت:
كه‌لله‌ره‌قن‌و خۆشه‌ویستیان بۆ كه‌سانی تر هه‌یه‌.
7 پیت:
خاوه‌ن كه‌سایه‌تییه‌كی به‌هێزو ته‌واون، تێڕوانینیان تیژه‌
8 و 9 پیت:
كه‌سانێكی ئاڵۆزن، ناتوانرێت هه‌ست به‌ناخیان بكرێت. |
| ئایا خۆپه‌رستی نه‌خۆشییه‌كی ده‌روونییه‌؟ |
ئایا خۆپه‌رستی نه‌خۆشییه‌كی ده‌روونییه‌؟
و: ئازاد جه‌لال
( له‌ كۆمه‌ڵگه‌ ڕۆژهه‌ڵاتییه‌كاندا زیاتر پیاو تووشی خۆپه‌رستی ده‌بێت وه‌ك له‌ ژن) .
ئه‌و كه‌سانه‌ی هه‌ڵگری سیÙاتی خۆپه‌رستیین ØŒ ژماره‌یان كه‌م نییه‌، به‌ تایبه‌ت له‌ كۆمه‌ڵگه‌ داخراوه‌كاندا، ئه‌م دیارده‌یه‌ هه‌ندێ‌ جار ده‌گاته‌ چڵه‌پۆپه‌، دواتریش گرÙتی خێزانی Ùˆ ده‌روونی له‌ دوای خۆی دروست ده‌كات، بێگومان هه‌موو ئه‌مانه‌ش په‌یوه‌ندی به‌ ناخی مرۆڤه‌وه‌هه‌یه‌. خۆپه‌رستی وه‌ك به‌شێك له‌هه‌ڵكه‌وته‌ی كه‌سایه‌تی مرۆڤدا ده‌رده‌كه‌وێت، كه‌وایه‌ ده‌پرسین ئایه‌ خۆپه‌رستی نه‌خۆشییه‌كی ده‌روونییه‌؟ ئایه‌ ئه‌م دیارده‌یه‌ وه‌رگیراوه‌ له‌ كۆمه‌ڵگه‌وه‌، یان نا، وه‌تا چه‌ند په‌یوه‌ندی به‌كه‌سێتی نه‌رگسییه‌وه‌ هه‌یه‌. |
| هۆكاره‌كانی‌ په‌ككه‌وتنی‌ جنسیی |
هۆكاره‌كانی‌ په‌ككه‌وتنی‌ جنسیی .
دكتۆره‌ كوێستان عبدالله‌ - به‌ڕیوه‌ری نوسین
ئه‌م هۆكارانه‌ په‌یوه‌ستن به‌پیاوو ژنه‌وه‌و وه‌ك یه‌ك كاریگه‌ری‌ هه‌یه‌ له‌سه‌ر هه‌ردوو ڕه‌گه‌ز.
١ – جۆری‌ پێك هاته‌ی‌ له‌ش:
جۆری‌ پێكهاته‌ی‌ له‌ش‌و جه‌سته‌ی‌ مرۆڤ بڕیاری‌ ئاماده‌ بوون یان په‌ كه‌وتنی‌ مرۆڤ ئه‌دات بۆ ڕاپه‌ڕینی‌ ئاره‌زووی‌ جنسیی Ùˆ ئاماده‌ بوون بۆ موماره‌ سه‌ی‌ جنسیی یان په‌ ككه‌وتن، هه‌ندیك خیزان هه‌ رئه‌م سیÙه‌ ته‌یان هه‌ یه‌كه‌ له‌ دایك وباوكه‌وه‌ بۆیان ده‌گویزریته‌وه‌ كه‌ زۆركه‌م بایه‌خ به‌ بواری‌ جنسیی‌ ده‌ده‌ن‌و زۆر تام وچیژی‌ لی‌ وه‌رناگرن یان گه‌شتنه‌ قۆناغی‌ پیربون وته‌مه‌ن زۆری‌ هۆكاریكی‌ بنه‌ ره‌ تییه‌ بۆ په‌ك كه‌وتنی‌ جنسیی‌.
|
| وه‌ك مێروله‌ به‌هێزبه! |
وه‌ك مێروله‌ به‌هێزبه!
له‌ ڕێنماییه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق
گومان له‌وه‌دا نیه‌ که‌ هه‌ر یه‌ك له‌ ئێمه‌ که‌م تا زۆر دووچاری که‌ سانێك ده‌بێته‌وه‌ که‌ نه‌هێڵێت هه‌نگاوه‌کانی بۆ ئامانجه‌کانی ژیانی سه‌ربگرێت و ده‌بێته‌ ڕێگری. دیاره‌ ڕێگرتن له‌ ئامانجی که‌سێك چه‌ندین شێوه‌ و شێوازی سه‌یر له‌ خۆ ده‌گرێت، که‌ دیارترینیان ئه‌و ڕه‌خنانه‌ن که‌ به‌هۆی نووسین یان قسه‌کردنه‌وه‌ ده‌گیرێت. ته‌نانه‌ت هه‌ندێ جار که‌سه‌ ڕێگره‌کان بۆ به‌هێزکردنی خۆیان که‌سانی تر بۆ خۆیان ڕاده‌کێشن و ده‌بنه‌ گروپێکی به‌هێز بۆ تێکدانی ئامانجی ئه‌و که‌سه.
مرۆڤیش به‌شێوه‌یه‌کی گشتی ڕه‌خنه‌ و قسه‌ی خراپ زووتر کاری تێده‌کات له‌وه‌ی که‌ڕۆژانه‌ به‌ باشی باس بکرێت و ده‌ست خۆشه‌ی لێبکرێ. ئه‌مه‌ش له‌سروشتی مرۆڤدایه‌ که‌ به‌و شێوه‌بین. |
| گریان Ùˆ Ùرمێسك .. بزه‌ خه‌نده‌ Ùˆ پێکه‌نین |
گریان Ùˆ Ùرمێسك .. بزه‌ خه‌نده‌ Ùˆ پێکه‌نین
مه‌Øمود برزنجی
دوو دیارده‌ی سایکۆلوجی جیاواز له‌لای مرۆڤ هه‌ر یه‌ك و تایبه‌تمه‌ندی خۆیی هه‌یه‌، که‌ سه‌یری سروشت بکه‌ین زۆر شتی تێدا ده‌بینرێ، به‌ڵام وادیاره‌ به‌ڵانسێك له‌م سروشته‌ هه‌یه‌، هه‌رچه‌نده‌ نهێنیه‌کانی سروشت زۆره‌و تاکو ئێستا مرۆڤ نه‌یتوانیوه‌ پێی بگات،
سروشت به‌ شه‌و و به‌ڕۆژ به‌ تاریکی و ڕوناکی، مانگ و خۆر، زه‌وی و ئاسمان، ئاو و ئاگر، ساردی و گه‌رمایی، خۆشی و ناخۆشی .. هتد
زۆر که‌س گریان Ùˆ Ùرمێسك به‌ ناخۆشێ داده‌نێ، بزه‌ Ùˆ پێکه‌نین به‌ خۆشی ….!!!! وه‌ك به‌شی یه‌که‌م پیم خۆشه‌ بچینه‌ ناو ئه‌م بابه‌ته‌ گه‌وره‌ Ùˆ Ùراوانه‌ . |
| ئه‌و شتانه‌ی که‌ بێزارت ده‌کات، بیکه‌ به‌ ڕا‌هێنان ! |
ئه‌و شتانه‌ی که‌ بێزارت ده‌کات، بیکه‌ به‌ ڕا‌هێنان !
له‌ ڕێنماییه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق
هه‌ندێ شت هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر ڕوبدات زۆربه‌مان په‌ست و توڕه‌ ده‌کات، بۆنمونه‌ له‌ کاتێکدا که‌ داتاکه‌ت/ کۆمپیوته‌ره‌که‌ت تێکده‌چێت. لێره‌دا من ده‌مه‌وێت که‌ سێ باری جیاوازتان بده‌مێ که‌ له‌وێدا ده‌توانیت به‌هۆی خۆ ئاماده‌کردنی به‌هێزکردنی ده‌روونییه‌وه‌ ده‌توانیت زاڵبیت به‌سه‌ریاندا.
1.له‌کاتێکدا تۆ له‌ڕیزێکدا وه‌ستاویت به‌ڵام ڕیزه‌که‌ یه‌کجاربه‌هێواشی ده‌ڕوات، تۆش زۆرت په‌له‌یه.ئه‌وانه‌ی که‌له‌ پێش تۆوه‌ وه‌ستاون له‌وه‌ناچێ هیچ په‌له‌یه‌کیان بێت. تۆده‌ست به‌جێ بیرله‌وه‌ده‌که‌یته‌وه‌ که‌ تۆ ده‌تتوانی له‌و ڕیزه‌ی ئه‌ولاتره‌وه‌ ڕیزت بگرتایه‌ له‌به‌رئه‌وه‌ی خێراترده‌ڕوات وه‌ئه‌م ڕیزه‌یانت
به‌هه‌ڵه‌ هه‌ڵبژارد.
|
| هێزی بڕیاردان له‌ خۆماندا |
هێزی بڕیاردان له‌ خۆماندا
له‌ ڕێنماییه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق
ئایا ڕۆژێك، کاتێك یان ساتێك به‌بیرتدا هاتووه، سه‌رنجتداوه‌ Ùˆ له‌وه‌ کۆڵیویته‌وه‌ که‌ بۆچی هه‌ندێ که‌س هه‌میشه‌ په‌له‌یانه‌و به‌رزترین ئاستی خێراییان به‌کارده‌هێنن له‌ ڕۆشتندا، له‌ Ø´Û†Ùێریدا، له‌ نان خواردندا، له‌ قسه‌و کارکردندا. ئه‌مانه‌ به‌بێ هیچ هۆیه‌کی گرنگیش به‌بێ ئه‌وه‌ی که‌سێك داوایان لێبکات یان بۆ ئه‌وه‌ی شتێکیان له‌ده‌ست نه‌چێت. له‌وانه‌یه‌ زۆرمان بڵێین ئه‌م خێرای Ùˆ ده‌روون گرژییه‌ له‌ خوێنماندایه. منیش هه‌روا ده‌ڵێم، به‌ڵام ئێمه‌ له‌ ڕوویه‌کی تره‌وه‌ که‌ ده‌بینین زۆرێکیش له‌ کرده‌وه‌کانیاندا ئاسای Ùˆ نه‌رم Ùˆ نیانن بۆ له‌ش Ùˆ ده‌روونی خۆیان Ùˆ ئێمه‌ش به‌ هه‌مان شێوه‌ ئارام ده‌بین که‌ ده‌یان بینین. له‌م دوو جۆر که‌سایه‌تیه‌دا ئه‌گه‌ر هه‌ڵبژاردنێك بکه‌ین زۆربه‌مان ده‌مانه‌وێت وه‌ك که‌سایه‌تی دووه‌میان بین، له‌به‌رئه‌وه‌ی ناو خودی خۆمان Ùˆ ده‌وروبه‌ریشمان ئارامتر ده‌بێت. |
| ئایا ده‌توانیت بۆ ته‌نها یه‌ك ڕۆژ بیرکردنه‌وه‌ی خراپت نه‌بێت؟! |
له‌ ڕێنماییه‌كانی عبدالله تۆÙیق
به‌دڵنیاییه‌وه‌ ئێمه‌ ڕۆژانه‌ بیرکردنه‌وه‌ی باش Ùˆ خراپ له‌ مێشکماندا به‌بێ ویستی خۆمان دێن Ùˆ ده‌چن وه‌ له‌ ئاکامدا یان خۆشØاڵ یان دڵته‌نگ ده‌بین. به‌شێوه‌یه‌کی گشتی به‌هۆی گرژی Ùˆ ئاڵۆزی Ùˆ ناڕه‌Øه‌تیه‌کانی ژیانه‌وه‌ Ùˆ ئه‌و هه‌واڵه‌ ناخۆشانه‌ی که‌ بڵاوده‌بنه‌وه‌ مرۆڤ زیاتر له‌ ناو بیرکردنه‌وه‌ی خراپدا ده‌ژی. دیسانه‌وه‌ ئاکامی بیرکردنه‌وه‌ خراپه‌کانمان سه‌ر ئێشه‌و هیلاکبونی ده‌روونی Ùˆ جه‌سته‌ی به‌دواوه‌ ده‌بێت. |
| چۆن به‌ره‌نگاری ڕه‌خنه‌ ده‌بیته‌وه ؟! |
له‌ ڕێنماییه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق
زۆربه‌ی زۆرمان به‌ ڕه‌خنه‌ په‌ست ده‌بین Ùˆ جۆرێك له‌ زوویری Ùˆ ناڕه‌Øه‌تی Ùˆ تووڕه‌بوون ده‌مانگرێت. هه‌ر بۆیه‌ ئێمه‌ نامانه‌وێت گوێمان له‌و ڕه‌خنانه‌بێت که‌ له‌ئێمه‌ی ده‌گرن.کاتێك که‌ یه‌کێك ره‌خنه‌یه‌کت لێده‌گرێت، هه‌ندێ شێوه‌ی جیا جیا هه‌یه‌ که‌ بتوانیت خۆتی بۆ ئاماده‌بکه‌یت به‌ عه‌قڵ/ مێشك. ئه‌مه‌ چه‌ند شێوازێکیانه‌ بۆ بیرکردنه‌وه‌ Ùˆ خۆ ئاماده‌کردنت... |
|
|
