|
|
| خه‌و زراندن،هۆكارو رێنمایی |
خه‌و زراندن،هۆكارو رێنمایی
د. رێدار Ù…Øه‌مه‌د ئه‌مین
پسپۆر(بۆرد) ی نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كان
له‌م سه‌رده‌مه‌دا خه‌وزڕان بۆته‌ دیارده‌یه‌كی بڵا‌و، هیچ كه‌سێك نیه‌ له‌ ئێمه‌ رۆژێك له‌ ر‌وَژان تووشی ئه‌م گرÙته‌ نه‌بووبیت، ئه‌گه‌ر Ú†ÛŒ هۆكاره‌كانی خه‌وزڕان زۆرن، له‌وانه‌ش جه‌سته‌یی‌و ده‌روونی، به‌ڵام زۆربه‌ی ئه‌و هۆكارانه‌ ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ نه‌بوونی پڕۆگرامێكی رێك‌و Ù¾ÛŽÙƒÛŒ خه‌وتن، ئاشكرایه‌ له‌ مێشكی هه‌موو مرۆڤێكدا پڕۆگرامێك هه‌یه‌ Ù¾ÛŽÛŒ ده‌ڵێن كاتژمێری بایلۆژی، ئه‌گه‌ر بێت‌و مرۆڤ ئه‌م كاتژمێره‌ به‌كار بهێنێت، ئه‌وا Ùێری ده‌كات كه‌ رۆژانه‌ له‌ ماوه‌یه‌كی دیاریكراودا بخه‌وێت‌و له‌ ماوه‌یه‌كی دیاریكراودا به‌ ئاگا بێت، بێئه‌وه‌ی هیچ گرÙتێكی تووش بێت‌و هه‌ست بكات كه‌م یان زۆر خه‌وتووه‌، له‌ رووی زانسته‌وه‌ش ده‌ركه‌وتووه‌ كه‌وا مرۆڤێكی پێگه‌یشتوو رۆژانه‌ پێویستی به‌ 6-10 كاتژمێر خه‌وتن هه‌یه‌، زیاد یان كه‌متر له‌م ماویه‌ زیانی ده‌روونی‌و جه‌سته‌یی هه‌یه‌‌و باشتریش وایه‌ ئه‌م خه‌وتنه‌ دووجار له‌ ماوه‌ی 24 كاتژمێردا رووبدات. به‌ تایبه‌تی بۆ ئه‌وانه‌ی كاری مێشك‌و ته‌ركیزكردن زۆر به‌ كار ده‌هێنن. |
| سه‌باره‌ت به‌ خۆت پرسیار مه‌كه‌ !؟ |
سه‌باره‌ت به‌ خۆت پرسیار مه‌كه‌ !؟
له‌ ڕێنماییه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق
ئه‌وکاتانه‌ی که‌ ئێمه‌ وزه‌یه‌کی زۆر به‌کارئه‌هێنین بۆ ئه‌وه‌ی کارێکی باش پێشکه‌ش به‌ ده‌وروبه‌رمان و کۆمه‌ڵگا بکه‌ین، یان هه‌ر کارێکیتر که‌ په‌یوه‌ندی به‌ سه‌رکه‌وتن و گه‌شه‌کردنی خودی خۆمانه‌وه‌ بێت، له‌ده‌رئه‌نجامی ئه‌م کارانه‌دا که‌مجار ئێمه‌ هه‌ست ده‌که‌ین که‌ ده‌وروبه‌رمان بگره‌ که‌سه‌ نزیکه‌کانی ده‌وروبه‌رمانیش هانده‌رمانبن یان دڵنیامان بکاته‌وه‌ که‌ ئێمه‌ کارێکی باشمان کردووه.
له‌ لای زۆر که‌س ئه‌م ڕه‌Ùتاره‌ی ده‌وروبه‌ر ده‌بێته‌ دروستکردنی جۆرێك له‌ نیگه‌رانی Ùˆ پرسیار دروستکردن. له‌کاتێکدا که‌ئێمه‌ بچوکترین هه‌ڵه‌ بکه‌ین ده‌وروبه‌رمان زۆر به‌باشی ئه‌وه‌ ده‌بینن هه‌روه‌ك بڵێی Ú•Û†ÚµÛŒ پۆلیس ببینن Ùˆ سه‌رزه‌نیشت ده‌کرێین. له‌به‌ر که‌می ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ هانده‌ری خه‌ڵکن بۆ کاری باش به‌‌ ئه‌نجام گه‌یاندن وایکردووه‌ که‌ ئه‌وکه‌سانه‌ی به‌رده‌وام شتی باش پێشکه‌ش ده‌که‌ن خۆیان پرسیار ده‌که‌ن له‌ که‌سانی ده‌وروبه‌ر: Ú†Û†Ù† بووم که‌ Ùڵان کارم کرد؟ به‌دڵت بوو که‌ ووتم…؟ جله‌کانم جوانه؟ ئه‌ی خۆم؟؟؟
له‌ڕاستیدا که‌ ئێمه‌ پرسیار ده‌که‌ین سه‌باره‌ت به‌ خودی خۆمان و ئه‌و کاره‌ی که‌ کردومانه، ئێمه‌ ده‌بێت به‌ ئاگابین له‌وه‌ی که‌ ته‌نها دوو جۆر وه‌ڵام هه‌یه‌ که‌ وه‌ریبگرین، ئه‌وانیش: یان باشه‌و دڵت خۆش ده‌بێت، یان وه‌ڵامێکی خراپ وه‌رده‌گرین و ده‌بێته‌ هۆی جۆرێك له‌ شڵه‌ژانی ده‌روونمان. مرۆڤ هه‌میشه‌ پێویستی به‌ دڵنیاکردنه‌وه‌ و هاندان هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی به‌ بڕوابه‌خۆبوونێکی به‌رزتره‌وه‌ هه‌نگاوی باش بنێت و گه‌شه‌بکات له‌بواره‌که‌ی خۆیدا و زیاتر سود بگه‌یه‌نێت به‌ کۆمه‌ڵگا. لێرادا مه‌به‌ستم ئه‌وه‌ نیه‌ که‌ ڕه‌خنه‌ نه‌گیرێت و هه‌میشه‌ به‌ قه‌دو باڵای که‌سه‌که‌دا بووتریت!
|
| سایکۆلۆژیاى هاتوچۆ Traffic psychology |
سایکۆلۆژیاى هاتوچۆ Traffic psychology
د . سابیر بۆکانی
مامۆستای زانکۆی سلێمانی کۆلیژی زانسته‌ مرۆییه‌کان
سایکۆلۆژیاى هاتوچۆ یەکێکە لەبوارەکانى سایکۆلۆژیاى پراکتیکی و، بەهۆى پەرەسەندنى مەزن Ùˆ Ùرارانەکانى ڕێگاوبانى شارو شارۆچکەکان و، قەرەباڵغى هاتوچۆوە هاتۆتەبوون. ئەمڕۆ لەبازرگانى کرین Ùˆ Ùرۆشتنى هۆیەکانى گواستنەوەدا (ÙÚ•Û†Ú©Û•Ùˆ ئۆتۆمبێل Ùˆ شەمەندەÙەرو کەشتى ) ساڵانە ملیارەها دۆلار تەرخان Ùˆ خەرج دەکرێت. لەلایەکیترەوە ژمارەى قوربانییەکانى کارەساتى هاتوچۆ گەورەء سەرسوڕهێنەرن، جگە لەزیانە مادى Ùˆ دەروونى Ùˆ کۆمەڵایەتییەکانیشى زۆر زیاترو گەورەترن Ùˆ بەئاسانى نایەنە پێوانەکردن.
توێژینەوەکانى سایکۆلۆژیاى هاتوچۆ زیاتر لەبوارەکانى کارەساتى ئۆتۆمبێل Ùˆ هۆکارە سایکۆلۆژییەکانى و، مەرجەکانى Ø´Û†Ùێریى Ùˆ کەسێتى Ø´Û†Ùێرو پەشێوییەکانى ئەو کەسێتیەیەو بەتایبەتیش لەکەسێتى Ùڕۆکەواندان، کەمتر بابەتەکانى پیادەو سوارىو هۆیەکانى گواستنەوە ØŒ ئەو هۆکارە سایکۆلۆژیانەى کەرەسەکان لەیەکدى جیادەکاتەوەو، سایکۆلۆژیاى Ú•Û•Ùتارى لێخوڕین ØŒ Ú•Û•Ùتارى پیادەو سواریى، توێژینەوەیان بۆ دەکرێت. زۆرجار لێکدانەوەى زاناکانى شیکارى دەروون بۆ هەڵەشەیى گەنجان لەلێخوڕینى ئۆتۆمبێلدا، هەمان لێکدانەوەیە Ú©Û• بۆ ئەنجامدانى Ú•Û•Ùتارى سێکسى کردویانە. ئەوان بەلێخوڕینى ئۆتۆمبێل قەرەبووى سێکس دەکەنەوە. چونکە لێخوڕین هەستى کۆنترۆڵ Ùˆ Ùەرمانڕەوایى Ùˆ زاڵبوون تێردەکات. بۆ نمونە Ùڕۆکەوان بەدەست نیوڕۆسێسى Ùڕینەوە دەناڵێنێ، ئەم نەخۆشییەش جۆرە ترسێکە دەبێتە لەمپەر لەبەردەمى پڕۆسەى Ùڕیندا، لەوانەیە بەهۆیەوە توشى شەوکوێرى ببن. لەوانەشە ناوبەناو توشى ترسى ڕوناکییەکان ببنء ببێتە ڕێگر لەپڕۆسەى Ùڕیندا.
|
| Ú•Û†ÚµÛŒ Ùاکته‌ره‌ ده‌روونیه‌کان له‌لاوازکردنی ڕه‌پ بوونی چووکی پیاواندا |
Ú•Û†ÚµÛŒ Ùاکته‌ره‌ ده‌روونیه‌کان له‌لاوازکردنی ڕه‌پ بوونی چووکی پیاواندا
توێژه‌ری ده‌روونی سامان سیوه‌یلی
نامه‌وێت لێره‌دا باس له‌و Øاڵه‌ته‌ بکه‌م که‌ ڕه‌پ بوونی چووکی پیاو به‌په‌ککه‌وته‌یی ده‌گات ØŒ واته‌ ڕه‌پ بوون ڕوونادات Ùˆ چووک Ùه‌رمانه‌کانی خۆی به‌جێ ناگه‌یه‌نێت له‌پرۆسه‌ی جووتبوونی سێکسیدا . به‌ڵکو ده‌مه‌وێت باس له‌و Øاڵه‌ته‌ بکه‌م که‌ ڕه‌پ بوون ڕووده‌دات به‌ڵام ڕه‌پ بوونێکی ته‌واو نیه‌ واته‌ لاوازی له‌ ڕه‌پ بووندا ØŒ ئه‌م Øاڵه‌ته‌ لای زۆرێک له‌وانه‌ی له‌گه‌ڵیاندایه‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی دڵه‌ڕاوکێ Ùˆ دروستبوونی هه‌ندێ بیروڕای هه‌ڵه‌ له‌سه‌ر ئه‌م ڕه‌وشه‌ که‌دواجار کاردانه‌وه‌ی خراپی ده‌بێت له‌سه‌ر بڕیار Ùˆ بیرکردنه‌وه‌یان به‌رامبه‌ر سێکس Ùˆ هاوسه‌ر Ùˆ پرۆسه‌ی هاوسه‌رگیری ØŒ ته‌نانه‌ت جاری واهه‌یه‌ ئه‌و که‌سانه‌ی لاوازی ڕه‌پ بوونیان هه‌یه‌ به‌هۆی بیروباوه‌ڕی هه‌ڵه‌وه‌ دوور ده‌که‌ونه‌وه‌ له‌ کاری سێکسی Ùˆ تووشی ساردی سێکسی ده‌بن له‌گه‌ڵ تێپه‌ڕبوونی کاتدا ØŒ هه‌ندێکی تر له‌م که‌سانه‌ وا تێگه‌یشتوون که‌ ئه‌نجامدانی سێکس پێویستی به‌ Ú†ÙˆÚ©ÛŽÚ©ÛŒ ئاسنین هه‌یه‌ واته‌ ده‌بێت ڕه‌پ بوون له‌وپه‌ڕی به‌هێزی Ùˆ توندیدا بێت بۆ ئه‌وه‌ی بتوانێت Ú†ÛŽÚ˜ ببه‌خشێته‌ هاوسه‌ره‌که‌ی ØŒ ئه‌مه‌ش دووباره‌ بیروڕایه‌کی هه‌ڵه‌یه‌ .
هۆکاره‌کانی لاوازی ڕه‌پ بوون کامانه‌ن ؟
1- ته‌سکی یان که‌می ژماره‌ی مولووله‌ خوێنینه‌کان له ‌چووکدا که‌ده‌بێته‌ هۆی که‌می هاتنی خوێن بۆ ناو ئه‌و مولوولانه‌ .
2- خه‌Ùه‌ت Ùˆ جه‌نجاڵ بوونی بیر Ùˆ Ù…ÛŽØ´Ú© به‌و کێشه‌ Ùˆ ته‌نگژانه‌ی تووشیان ده‌بین له‌ژیانی ڕۆژانه‌ماندا ØŒ ئه‌م باره‌ ده‌روونیانه‌ ده‌بنه‌ به‌ربه‌ست له‌تێپه‌ڕبوونی خوێن به‌ مولووله‌کانی خوێن له‌ چووکدا چونکه‌ هه‌ر کاتێک Ù…ÛŽØ´Ú© سه‌رقاڵ بوو به‌بیرکردنه‌وه‌ Ùˆ لێکدانه‌وه‌وه‌ ئه‌وا پێویستی به‌خوێنی زیاتر هه‌یه‌ به‌م هۆیه‌وه‌ له‌م کاتانه‌دا خوێنێکی زۆر ڕووده‌کاته‌ Ù…ÛŽØ´Ú© ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ Ù‡Û†ÛŒ که‌مبوونه‌وه‌ی چوونی خوێن بۆ چووک Ùˆ لاوازکردنی ڕه‌پ بوون . |
| له‌ رێگه‌ی شێوه‌ی برۆكانته‌وه‌ كه‌سایه‌تی خۆت بناسه |
له‌ رێگه‌ی شێوه‌ی برۆكانته‌وه‌ كه‌سایه‌تی خۆت بناسه
له‌و لێكۆڵینه‌وانه‌ی له‌سه‌ر شێوه‌ی برۆیه‌كان و په‌یوه‌ندیان به‌ كه‌سایه‌تی مرۆڤه‌وه‌ ئه‌نجامدراوه‌ ، لێكۆڵه‌ره‌وه‌كان گه‌یشتوونه‌ته‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی كه‌ شێوه‌ی برۆ په‌یوه‌ندی به‌ كه‌سایه‌تی خاوه‌نه‌كه‌یه‌وه‌ هه‌یه‌.
1-برۆی پڕ نیشانه‌ی به‌توانا بوون و جموجۆڵی زۆره‌.
2-برۆی به‌رز نیشانه‌ی نه‌گۆڕی كه‌سایه‌تی و هه‌وڵو كۆششی زۆره‌.
3-برۆی كورت نیشانه‌ی خه‌یاڵاوی بوونه‌.
4-برۆی دور له‌یه‌ك نیشانه‌ی لااوازی Ùˆ Øه‌زكردن به‌ ته‌نیاییه‌.
5-برۆی نزیك له‌ چاو، نیشانه‌ی به‌ توانا بوون و زیره‌كییه‌.
6-برۆی ساÙØŒ نیشانه‌ی كه‌سایه‌تی توند Ùˆ عیناده‌.
7-برۆی كه‌وانی ، نیشانه‌ی كه‌سایه‌تی به‌ هێز، لێو به‌ پێكه‌نین و گه‌رمییه‌.
8-ئه‌و برۆیانه‌ی كه‌ كۆتاییه‌كانیان به‌ره‌و سه‌ره‌وه‌یه‌، نیشانه‌ی كه‌سایه‌تی ئازا و شاده‌. |
| درۆكردن گه‌وره‌ترین پانتایی له‌ ژیانماندا داگیركردووه‌ .! |
درۆكردن گه‌وره‌ترین پانتایی له‌ ژیانمانداداگیركردووه‌ .!
توێژه‌ری كۆمه‌ڵایه‌تی : Øه‌مه‌ی ئه‌Øمه‌د ره‌سوڵ
درۆ ، دژ‌و پێچه‌وانه‌ی راستییه‌ ، دیوه‌ ناشرین‌و قێزه‌وه‌ن‌و ناله‌باره‌كه‌ی دیكه‌ی راستگۆییه‌ .. درۆ ئه‌و وشه‌یه‌یه‌ كه‌ له‌ راستی‌و واقیعه‌وه‌ دووره‌ ، درۆ ئه‌و رسته‌یه‌یه‌ كه‌ له‌به‌ر خاتری مه‌یسه‌ركردنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌ك به‌ كارده‌هێنرێت ! درۆ بۆیه‌ ده‌كرێت تا بتوانێت راستی بشیۆێنی‌و تێكوپێكی بدات‌و خۆی بچێته‌ شوێنی‌و به‌زۆرداره‌كی به‌ رووداوه‌وه‌ ده‌لكێنرێت‌و كه‌سی به‌رامبه‌ری پێ‌ له‌خشته‌ ده‌برێت ..!
درۆ ئاسانه‌‌و وه‌كو ده‌ڵێن بۆیه‌ هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی كه‌ بكرێت .. ره‌نگه‌ هه‌موومان له‌ هه‌ندێك كاتدا درۆ بكه‌ین‌و به‌گۆڕینی شێوه‌‌و شێوازی راستییه‌كه‌ هه‌وڵ ده‌ده‌ین درۆكانمان ئاراسته‌ بكه‌ین‌و بیانووی زل زلیشی بۆ ده‌هێنینه‌وه‌ كه‌جێی گومان‌و دڕدونگی نه‌بێت ..!
به‌شێوه‌یه‌كی گشتی ، درۆ خوویه‌كی زۆر خراپه‌‌و یه‌كه‌مین هه‌نگاوه‌ بۆ لادان‌و لاڕێی مرۆڤ به‌ره‌‌و هه‌ڵدێر‌و تێكچوونی ستراكتۆری كه‌سێتی‌و ئه‌خلاقی مرۆڤ .. درۆ دوچاری كه‌سانێك ده‌بێته‌وه‌ كه‌ لاوازه‌‌و بێباوه‌ڕه‌ ، كه‌سێك كه‌ ترسنۆك‌و بوده‌ڵ‌و بێئیراده‌‌و بێمتمانه‌ن به‌ خۆیان‌و به‌ خێزان‌و به‌ كۆمه‌ڵگه‌كه‌یان .. درۆزن كه‌سێكه‌ ناتوانێت به‌ ئازایی‌و جه‌ربه‌زه‌یی‌و بوێرییه‌وه‌ رووبه‌ڕووی ئاكامه‌كانی راستگۆیی ببێته‌وه‌ …! |
| پێوه‌ری دڵه‌ڕاوکێی دواڕۆژ |
پێوه‌ری دڵه‌ڕاوکێی دواڕۆژ Future Anxiety Scale
Future Anxiety Scale پێوه‌ری دڵه‌ڕاوکێی دواڕۆژ
د. سه‌ڵاØÛŒ گه‌رمیان به‌زمانی ئینگلیزی دایناوه‌ وگۆڕیوێتی بۆسه‌ر زمانی کوردی
بڕگه‌کان به‌ته‌واوه‌تی وایه‌(5 ) وایه‌ (4) وه‌ڵامم نیه‌(3) وانیه‌(2) هیچ وانیه‌ (1)
ژماره‌ی
بڕگه
1 دواڕۆژم نادیاره‌ و هه‌ست به‌ نائارامی و نه‌بوونی ئاسوده‌یی ده‌روونی ئه‌که‌م
2 له‌وپه‌ڕی Øاڵه‌تی خۆشی Ùˆ شادیدا، ترسی ئه‌وه‌م لێدێت که‌ ناخۆشی به‌دوادابێت
3 ئه‌ترسم له‌وه‌ی ئاخۆ ڕۆژ و مانگ و ساڵانی داهاتوو له‌گه‌ڵ خۆیاندا چی دێنن
4 دڵنیام له‌وه‌ی له‌ دواڕۆژدا به‌ته‌نیا نابم و له‌لایه‌ن‌ که‌سیش ره‌تناکرێمه‌وه‌
5 بۆ دڵنیایی زۆرجار به‌ کاری ڕۆتینی ڕۆژانه‌دا ئه‌چمه‌وه وه‌ک: کوژانه‌وه‌ی ته‌باخ و زۆپه‌ و داخستنی ده‌رگای ماڵ و ئۆتۆمبیل
|
| ژیان له‌وێوه‌ ده‌ستپێده‌كات |
ژیان له‌وێوه‌ ده‌ستپێده‌كات
د. رێدار Ù…Øه‌مه‌د ئه‌مین
جاران كه‌ مناڵ بووین، Øه‌زمان ده‌كرد زوو گه‌وره‌بین، چونكه‌ پێمان وابوو گه‌وره‌ هه‌موو شتێكى هه‌یه‌ Ùˆ ده‌توانێت هه‌موو شتێك ده‌سته‌به‌ر بكات، ئێستا گه‌وره‌ین وه‌لێ Øه‌زده‌كه‌ین بگه‌رێینه‌وه‌ بۆ قۆناغى مناڵى، به‌ڵام وه‌كو مناڵه‌ كاڵÙامه‌كه‌ى جاران نا، به‌ڵكو مناڵێكى شاره‌زا Ùˆ Ù¾Ú• ئه‌زموون، كه‌چى بێخه‌م Ùˆ بێ به‌رپرسیاریه‌تى! ئه‌مه‌ شتێكمان Ù¾ÛŽ نیشانده‌دات، كه‌وا ئێمه‌ش تا ئێستا نه‌گه‌یشتووینه‌ته‌ دوا وێستگه‌ى ژیان تا تێى بگه‌ین یان پشوویه‌كى لێبده‌ین، قۆناغى پیربوون دوا قۆناغى قوتابخانه‌ى ژیانه‌، یان ده‌توانین بڵێین له‌وێوه‌ ژیان ده‌ست پێده‌كات، به‌ پێچه‌وانه‌ى هه‌ندێك كه‌س، كه‌ واده‌زانن سه‌ره‌تاى كۆتاییه‌كانه‌، له‌م ته‌مه‌نه‌دا مرÙÛ†Ú¤ Ù¾Ú• ئه‌زموون ده‌بێت Ùˆ شاره‌زاییه‌كى ته‌واوى لا دروست ده‌بێت، كه‌وا به‌ چه‌ندین هه‌وراز Ùˆ نشێو Ùˆ تاڵى Ùˆ شیرینى Ùˆ خۆشی Ùˆ ناخۆشی تێپهڕÙیوه‌، ئیتر كاتى ئه‌وه‌ هاتووه‌ پشوویه‌ك بدات Ùˆ چاو به‌ هه‌موو ماندووبوون‌ وهیلاكى Ùˆ ناسۆرى Ùˆ به‌روبوومه‌ى دا بخشێنێته‌وه‌، رÙه‌نگه‌ باشترین دیاریش بۆ پیر له‌م ماوه‌یه‌دا خانه‌نشینى بێت، خانه‌نشینى به‌واتاى دووركه‌وتنه‌وه‌ له‌ ناخۆشیه‌كان Ùˆ ماندووبوونى كارو خۆ ته‌رخانكردن بۆ ئاره‌زووه‌ تایبه‌تییه‌كان Ùˆ زیاتر كات به‌سه‌ربردن له‌گه‌ڵ خێزان |
| چۆن مامه‌له‌ له‌گه‌ل هه‌والی ناخۆش ده‌كه‌یت ؟؟ |
چۆن مامه‌له‌ له‌گه‌ل هه‌والی ناخۆش ده‌كه‌یت ؟؟
به‌داخه‌وه‌ كه‌ هه‌ندێ شت له‌ ساته‌ چركه‌یه‌كدا ئه‌گه‌ری روودانیان هه‌یه‌ … په‌یوه‌ندییه‌كی ته‌له‌ÙÛ†Ù†ÛŒ بۆت دێت .. یانیش هه‌واڵێك بۆت دێت كه‌ خراپترین كابووسه‌كانت بوونه‌ته‌ راستی ..!! جا Ú† ÙƒÛ†Ú†ÛŒ دوایی كه‌سێكی نزیك بێت خوانه‌كا .. یان جیابوونه‌وه‌ …. یان دۆراندنی شتێك … یاخو شكه‌ستێك …
Ú†Û†Ù† چاره‌سه‌ری مه‌وقÙه‌كه‌ ده‌كه‌یت Ùˆ له‌و مه‌رØه‌له‌ ناخۆشه‌دا ده‌رباز ده‌بیت …
هه‌نگاوه‌كان :
1- پێشبینی روودانی هه‌واله‌ ناخۆشه‌كان بكه‌ ØŒ.. سه‌ره‌رای ئه‌وه‌ی كه‌ زۆربه‌ی خه‌لك مه‌یلیان بۆ پێشبینی روودانی شتی باش ده‌روا .. به‌لام تۆ ده‌توانیت كۆنترۆلی مه‌وÙقه‌كه‌ بكه‌یت ئه‌گه‌ر پێشتر پێشبینی روودانیت كردبێ .. له‌كاتی تێكه‌ل بوونت له‌گه‌ل رووداوه‌كه‌ .. بیر له‌وه‌ بكه‌وه‌ ئه‌گه‌ر خراپتر بوایه‌ …
2- موعاناته‌كه‌ت به‌ هاورێیه‌كت یان كه‌سێكی ئازیزبێت لات .. بڵێ … رووداوه‌ له‌ پشت خۆته‌وه‌ جێ بێڵه‌ ..و به‌ دڵێكی كراوه‌ له‌گه‌ل ئه‌و كه‌سه‌ قسه‌ بكه‌ كه‌ سیقه‌ت پێیه‌تی .. و داوای یارمه‌تی لێ بكه‌و داوای لێ بكه‌ كه‌ پالپشتت بێ له‌م كێشه‌یه‌دا .. |
| هه‌موو شتێك چاكه‌ |
هه‌موو شتێك چاكه‌
مامۆستاو لێپرسراوی كۆمه‌ڵه‌ی یۆگای گۆسوامی
هاوبیر كامه‌ران
هه‌ر له‌ منداڵیه‌وه‌ دوو رێگه‌ ده‌خرێته‌ به‌رده‌ممان ، ئه‌مه‌یان رێگه‌ی چاكه‌یه‌و ئه‌وه‌یان رێگه‌ی خراپه‌. هه‌ریه‌ك له‌ ئێمه‌ ده‌زانین چاكه‌ چاكه‌یه‌و خراپه‌ش خراپه‌یه‌ هه‌رچه‌ند ئه‌وه‌ی لای من خراپه‌ له‌وانه‌یه‌ لای تۆ باش بێت و به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه‌ .
دینه‌كان پێمان ده‌لێن له‌ خراپه‌ دوور بكه‌ونه‌وه‌،به‌ڵام هیچ كه‌سێك ناتوانێت له‌ خراپه‌ دوور بكه‌وێته‌وه‌ Ùˆ هه‌رگیز خراپه‌ نه‌كات . به‌مانایه‌كی تر هه‌موو یه‌كێك له‌ ئێمه‌ خراپه‌مان كردوه‌و خراپه‌ش ده‌كه‌ین. به‌ڵام ئایا ÙƒÛŽ خراپه‌كاره‌و ÙƒÛŽ چاكه‌كار. كاتێك باوكێك له‌ منداڵه‌كه‌ی ده‌دات ØŒ Ù¾ÛŽÛŒ وایه‌ چاكه‌ی له‌گه‌ڵ ده‌كات Ùˆ منداڵه‌كه‌ش Ù¾ÛŽÛŒ وایه‌ باوكی خراپه‌ی له‌گه‌ڵ ده‌كات Ùˆ چاكه‌كار ئه‌مه‌ كه‌ وه‌ڵامی لێدانه‌كانی باوه‌ك ناداته‌وه‌. كاتێك له‌ شه‌ری (جه‌مه‌ل) دا هاوه‌ڵه‌كانی پێغه‌مبه‌ری ئیسلام یه‌كتریان ده‌كوشت هه‌رلایه‌ك Ù¾ÛŽÛŒ وابوو ئه‌و چاكه‌كاره‌و ئه‌وی دی خراپ. ئه‌وانه‌ی سه‌ر به‌ رێبازی ئینجیلی به‌رنابان شوێنكه‌وته‌كانی لۆقا به‌ كاÙر ده‌ده‌نه‌ قه‌له‌م Ùˆ شوێنكه‌وته‌كانی ئینجیلی لۆقا Ùˆ یۆØه‌ننا Ùˆ مه‌رقسیش پێیان وایه‌ شوێنكه‌وته‌كانی به‌رنابا درۆزن Ùˆ خراپه‌كارن به‌رامبه‌ر بیرورای مه‌سیØیه‌ت. هه‌م یه‌هودی Ùˆ هه‌م نازیه‌كان خۆیان به‌باشترین Ùˆ چاكترین مرۆڤی سه‌ر زه‌وی ده‌ده‌نه‌ قه‌ڵه‌م . |
| سه‌ختترین سه‌ختیه‌كان |
سه‌ختترین سه‌ختیه‌كان
سه‌ختترین خه‌ون.. ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ده‌ست پێده‌كات و كۆتایی نایه‌ت.
سه‌ختترین هه‌ڵوێست.. ئه‌وه‌یه‌ كه‌ چاره‌نوسمان به‌ده‌ست خۆمانه‌وه‌ نه‌بێت، به‌ڵكو به‌ده‌ست كه‌سانێكه‌وه‌ بێت كه‌ به‌های شته‌كان نازانن.
سه‌ختترین كۆتایی.. كۆتایی ئه‌و خۆشه‌ویستییه‌یه‌ كه‌ ناپاكیی تێده‌كه‌وێت.
سه‌ختترین ئاÙره‌ت.. ئه‌و ئاÙره‌ته‌یه‌ كه‌ هه‌رده‌م باسی خۆی ده‌كات Ùˆ بێزار نابێت.
سه‌ختترین پیاو.. ئه‌و پیاوه‌یه‌ كه‌ ئه‌وه‌ی له‌ رووی ده‌رده‌كه‌وێت په‌یوه‌ندی به‌ ناخیه‌وه‌ نییه‌.
سه‌ختترین تاقیكردنه‌وه‌.. ئه‌و كاته‌یه‌ كه‌ منداڵێكی بچوك پرسیارێكی گه‌وره‌ت لێده‌كات و وه‌ڵامت پێ‌ نییه‌.
سه‌ختترین بڕیار.. له‌به‌ر پێویستی سه‌ر شۆڕ بكه‌یت.
سه‌ختترین خۆشه‌ویستی.. ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌كاتی خۆیدا نه‌یه‌ت.
|
| هه‌ست بریندار كردن |
هه‌ست بریندار كردن
د.رێدارمØه‌مه‌دئه‌مین
هه‌ست بریندار كردن، به‌و هه‌موو ره‌Ùتار‌و Ú¯ÙˆÙتارانه‌ ده‌گوترێت، كه‌ له‌ رێز‌و پله‌‌و پایه‌ی تاك كه‌م ده‌كه‌نه‌وه‌‌و كاریگه‌ریی نێگه‌تیڤانه‌شی ده‌خه‌نه‌ سه‌ر، هه‌موومان رۆژێك له‌ رۆژان له‌هه‌ر مه‌جلیسێك، دانیشتنێك، كۆڕێك، یان كۆبوونه‌وه‌یه‌ك رووبه‌ڕووی جۆره‌ كه‌سانێك بووینه‌ته‌وه‌، یان تا رادده‌یه‌ك هه‌ستی كه‌سانی ترمان بریندار كردووه‌‌و ئازارمان پێگه‌یاندوون، گرÙته‌كه‌ش لێره‌دایه‌ ئه‌و كه‌سه‌ی به‌رامبه‌ره‌كه‌ی بریندار ده‌كات، هه‌ست به‌مه‌ ناكات، ئه‌گه‌ریش هه‌ستی پێكرد به‌هانه‌‌و پاسا‌و بۆ ره‌Ùتاره‌كانی ده‌هێنێته‌وه‌و وای پیشان ده‌دات به‌رامبه‌ره‌كه‌ی شایسته‌ی ئه‌مه‌یه‌، به‌بێ ئه‌وه‌ی هه‌ست به‌وه‌ بكات Ú† ئازارێك‌و زامێكی قووڵ له‌ ده‌روونی ئه‌و كه‌سه‌ دروست ده‌كات، كه‌ زۆر له‌ ئازاری جه‌سته‌ ناخۆشتره‌، شێوازه‌كانی هه‌ست برینداركردن زۆرن له‌وانه‌:
1- به‌كه‌م زانینی كه‌سێك، Øیساب نه‌كردن بۆی، رێزنه‌گرتن له‌ بڕیاره‌كانی، به‌وه‌ی ئه‌و هیچ نییه‌ تا رای هه‌بێت، نموونه‌: كاتێك پیاوێكی به‌ ته‌مه‌ن |
| جیاوازیی نێوان نه‌وه‌ی ئه‌مڕۆو رابردوو |
جیاوازیی نێوان نه‌وه‌ی ئه‌مڕۆو رابردوو
د. که‌ریم شه‌ری٠قه‌ره‌چه‌تانی
زۆرجار لێره‌و له‌وێ گله‌یی Ùˆ گازانده‌یه‌كی زۆر هه‌یه‌ ده‌رباره‌ی كاریگه‌ریه‌ خراپه‌كانی ئه‌م هه‌موو كه‌ره‌سته‌و ئامڕازه‌ ته‌كنه‌لۆژیانه‌ی كه‌داهێنراون Ùˆ وه‌ك پێویست سوودمان لێوه‌رنه‌گرتوون Ùˆ كه‌م یان زۆر كاریگه‌ریان له‌سه‌رمان په‌یداكردووه‌، له‌راستیدا ده‌بوایه‌ پێچه‌وانه‌كه‌ی راست بوایه‌و له‌جیاتی گله‌یی Ùˆ گازانده‌ ده‌بوایه‌ به‌شان Ùˆ باڵای ئه‌و ته‌كنه‌لۆژیاو ئامڕازی راگه‌یاندنانه‌مان هه‌ڵبدایه‌و سوودێكی زۆرمان لێوه‌ربگرتنایه‌، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ له‌جیاتی سوود، زیانی زۆری پێگه‌یاندوین، ئه‌وه‌ش به‌پله‌ی یه‌كه‌م بۆ ئێمه‌ی مرۆڤ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ نه‌ك بۆ ئه‌و ته‌كنه‌لۆژیا بێگیانانه‌. واته‌ ئێمه‌ی مرۆڤ له‌لایه‌نی ده‌روونی Ùˆ كۆمه‌ڵایه‌تی Ùˆ په‌روه‌رده‌ییه‌وه‌ ئاماده‌ نه‌بووین بۆ پێشوازیلێكردنی ئه‌و ته‌كنه‌لۆژیایه‌و باش به‌كارهێنانی، به‌ڵكو له‌به‌رئه‌وه‌ی زۆر به‌خێرای هاته‌ ناومان Ùˆ ئێمه‌ش له‌لایه‌نی ده‌روونیه‌وه‌ ئاماده‌ نه‌بووین، بۆیه‌ وه‌ك پێویست سوودمان لێوه‌رنه‌گرتن Ùˆ زیاتر بۆ كات به‌سه‌ربردن Ùˆ رابواردن Ùˆ تێركردنی ره‌مه‌ك Ùˆ Øه‌زوو ئاره‌زووه‌ |
| چۆن ئامانجه‌کانمان هه‌ڵبژێرین ؟ |
چۆن ئامانجه‌کانمان هه‌ڵبژێرین ؟
توێژه‌ری ده‌روونی : سامان سیوه‌یلی
سه‌رۆكی سه‌نته‌ری ڕاوێژكاریی خێزان
مرۆڤ وه‌ك بوونه‌وه‌رێكی به‌ ئامانج Ùˆ هیوا له‌ژیاندا هه‌میشه‌ خولیای هێنانه‌دی ئامانجی به‌رز Ùˆ گه‌وره‌یه‌ تائێره‌ ئاساییه‌ Ùˆ ماÙÛŒ هه‌موو كه‌سێكه‌ ئامانجی له‌م جۆره‌ له‌پێش خۆیدا دابنێت Ùˆ هه‌وڵ بۆ هێنانه‌دی بدات . به‌ڵام ئه‌وه‌ی نائاساییه‌ ئه‌وه‌یه‌ هه‌ڵبژاردنی ئه‌و ئامانجانه‌ی مرۆڤ له‌پێش خۆی دایانده‌نێت له‌گه‌ڵ توانسته‌ ژیری Ùˆ ده‌روونی Ùˆ كۆمه‌ڵایه‌تی Ùˆ ئابووری Ùˆ ڕۆشنبیرییه‌كه‌یدا یه‌كنه‌گرێته‌وه‌ ØŒ واته‌ ئامانجه‌كان باڵاتر بن له‌چاو توانسته‌كانی كه‌سه‌كه‌دا . سه‌رچاوه‌ی ئه‌م گرÙته‌ش له‌وه‌وه‌ Ú•ÛŽ ده‌گرێت كه‌ ئه‌و مرۆڤه‌ خۆی ناناسێت ØŒ هه‌ربۆیه‌ مه‌سه‌له‌ی خودناسی گرنگییه‌كی زۆری هه‌یه‌ له‌گشت بواره‌كانی ژیانی مرۆڤدا به‌تایبه‌تی له‌ڕووی سایكۆلۆژییه‌وه‌ ØŒ به‌شێكی زۆر له‌و نه‌هامه‌تی Ùˆ ته‌نگژه‌ ده‌روونییانه‌ی مرۆڤه‌كان له‌ژیانی ڕۆژانه‌یاندا تێیده‌كه‌ون به‌هۆی خود نه‌ناسییه‌وه‌یه‌ . Ùه‌یله‌سوÙÛŒ مه‌زن ( سوكرات ) كاتێك دروشمی ( خۆت بناسه‌ ) ÛŒ كرده‌ دروشم Ùˆ له‌سه‌ر دیواری په‌رستگای ( ده‌لÙین ) هه‌ڵیواسی ØŒ ده‌رگایه‌كی گه‌وره‌ی بۆ |
| نه‌خۆشییه‌ ده‌رونییه‌كان |
نه‌خۆشییه‌ ده‌رونییه‌كان
كه‌یوان/
دوور نییه‌ ئه‌گه‌ر بڵێین ژماره‌ی‌ مرۆڤه‌ ده‌روون نه‌خۆشه‌كان زیاترن له‌ژماره‌ی‌ مرۆڤه‌ له‌ش نه‌خۆشه‌كان. ئه‌میش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی‌ كه‌نه‌خۆشی‌ له‌شیی‌ دۆزینه‌وه‌ی‌ ئاسانتر و سووكتره‌ و ئامرازه‌كانی‌ دۆزینه‌وه‌یان زۆرترن‌و بلاَوترن، به‌لاَم دۆزینه‌وه‌و ده‌رخستنی‌ نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كان قورس‌و گرانترن، بێجگه‌ له‌وه‌ش ڕۆشنبیریی هاوڵاتیان ده‌ورێكی‌ زۆر گه‌وره‌ ده‌بینێت له‌بلاَوبوونه‌وه‌و په‌ره‌سه‌ندنیاندا. بۆیه‌ خه‌ڵكی‌ واده‌زانن كه‌ له‌جیهاندا كه‌سانی‌ ده‌روون نه‌خۆش كه‌مترن، چونكه‌ زیاتر به‌ نه‌خۆشییه‌ له‌شییه‌كه‌یانه‌وه‌ ملۆشن‌و خه‌ریكن. هه‌روه‌ك زانراوه‌ كه‌ژماره‌ی‌ ئه‌و مرۆڤانه‌ی‌ تووشی‌ نه‌خۆشی‌ ده‌روونی‌ ده‌بن، زۆر زیاترن له‌ ژماره‌ی‌ ئه‌و مرۆڤانه‌ی‌ كه‌ تووشی‌ نه‌خۆشی‌ له‌شیی ده‌بن. |
| شه‌رمكردن |
شه‌رمكردن
ته‌لار كمال مدØت
جێگری سه‌رۆكی سه‌نته‌ری ڕاوێژكاریی خێزانی
سیÙه‌تێكی باو‌و سروشتییه‌ له‌هه‌موو تاكێكدا به‌رێژه‌ی زۆر‌و كه‌م ده‌رده‌كه‌وێت ،ئه‌گه‌ر له‌ڕێژه‌ی سروشتی خۆی لانه‌دات، ئه‌گه‌ر هاتووله‌ڕێژه‌ی سروشتی خۆی لایدا، ده‌گۆڕێت بۆ بارێكی نائاسایی، واته‌به‌كارهێنانی به‌رده‌وامی شه‌رمكردن‌و دوباره‌بوونه‌وه‌ی له‌زۆربه‌ی هه‌ڵوێسته‌نائاساییه‌كان‌و له‌ده‌ره‌نجامدا سیÙه‌تێكی نائاسایی كه‌سێتی تاك پێكده‌هێنێت. منداڵانی شه‌رمن هه‌میشه‌ خۆیان ده‌ده‌نه‌ پاڵ كه‌سانی دیكه‌‌و ده‌ترسن‌و بڕوایان به‌خۆیان نییه‌، ناتوانن به‌ئاسنی په‌یوه‌ندی كۆمه‌ڵایه‌تی له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ردا ببه‌ستن، زۆر بێده‌نگن، به‌ده‌گمه‌ن منداڵانی شه‌رمن له‌ناو قوتابخانه‌دا كێشه‌ ده‌نێنه‌وه‌، له‌كاتی قۆناغی پێش‌و كاتی خوێنگه‌ تووشی كێشه‌ ده‌بن، چونكه‌ هه‌ست به‌قورسی تێكه‌ڵبوون ده‌كه‌ن، له‌گه‌ڵ ده‌وربه‌ردا، له‌نێوان ته‌مه‌نی (5-6) ساڵیدا منداڵان شه‌رمن، به‌ڵام شتێكی سروشتیه‌ له‌م ته‌مه‌نه‌دا، له‌قۆناغی هه‌رزره‌كاریدا پله‌ی شه‌رم زۆر به‌رز ده‌بێته‌وه‌، كه‌ رێژه‌كه‌ی ده‌گاته‌ 40% ‌و پێناسه‌ی خۆیان به‌كه‌سێكی شه‌رمن به‌ده‌وروبه‌ر ده‌ناسێنن . |
| به‌م شێوه یه‌ ده‌توانیت ئه‌رکێکی ناخۆش جێبه‌جێ بکه‌یت!؟ |
به‌م شێوه یه‌ ده‌توانیت ئه‌رکێکی ناخۆش جێبه‌جێ بکه‌یت!؟
له‌ ڕێنماییه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق
به‌داخه‌وه‌ که‌ئێمه‌ ناتوانین هه‌میشه‌ به‌ ئازادانه ئه‌رکه‌کانی سه‌ر کارمان هه‌ڵبژێرین، ئه‌گینا ئاسانترین و خۆشترین کارمان هه‌ڵده‌بژارد. زۆرجار ئه‌رکێکمان پێڕاده‌سپێرێت که‌ ده‌بێت به‌ئه‌نجامی بگه‌یه‌نین به‌ڵام ئێمه‌ هیچ مه‌یل و ئاره‌زویه‌کمان نیه‌ له‌ هه‌ڵسوڕاندنی ئه‌و ئه‌رکه‌دا له‌به‌ر ناخۆشی ناوه‌رۆکی کاره‌که.
که‌وابوو ئه‌گه‌ر تۆ ئه‌رکێکی ناخۆشت بوو به‌ تووشه‌وه‌و که‌ مه‌رجیشبێت له‌سه‌رت بۆ به‌ ئه‌نجامدانی ده‌توانی به‌م شیوه‌یه‌ بکه‌یت... له‌به‌رئه‌وه‌ی که‌ تۆ سوری له‌سه‌رئه‌وه‌ی که‌ هه‌رده‌بێت ئه‌وشتانه‌ به‌ئه‌نجام بگه‌یه‌نیتکه‌ تۆ خوازیاریتی له‌ ژیانتا، تۆ سێ ڕێگات هه‌یه..
1. ئه‌رکه‌که‌ت جێبه‌جێ مه‌که، وازی لێبهێنه.
2. ئه‌رکه‌که‌ت بده‌ به‌یه‌کێکیتر، یه‌کێک که‌ ئه‌وکاره‌ی پێخۆشتره.
3. بۆچونی خۆت به‌رامبه‌ر به‌ ئه‌رکه‌که‌ بگۆره.
|
| من خۆشی بڵاو ده‌که‌مه‌وه‌ |
من خۆشی بڵاو ده‌که‌مه‌وه‌
له‌ ڕێنماییه‌كانی عبدالله تۆÙیق
ئێمه‌ به‌ بینینی که‌سانی دڵخۆش Ùˆ ڕوخۆش ئیشاره‌تێك وه‌رده‌گرین که‌ ده‌بێته‌ Ù‡Û†ÛŒ به‌ ئاگابوونمان له‌ ئێستاو زۆرجار کاردانه‌وه‌یه‌کی پۆزیتیڤی ده‌بێت له‌سه‌رمان، که‌ ئێمه‌ش که‌م تا زۆر خۆشیه‌ك وه‌رده‌گرین لێیانه‌وه‌ که‌ ده‌بێته‌ Ù‡Û†ÛŒ بزواندنی هۆرمۆنی /ئیندۆرÙین له‌ له‌شمادا که‌ ئه‌ویش ئازار شکێنه‌.
به‌ پێچه‌وانه‌یشه‌وه‌ ئه‌گه‌ر که‌سانی مات و رووگرژ ببینین له‌وانه‌یه‌ مێشکمان سه‌رقاڵ ببێت به‌ لێکدانه‌وه‌وه‌ که‌ بۆچی ئه‌وکه‌سه‌ له‌و باره‌دایه‌و هه‌ستی به‌زه‌یمان به‌رزده‌بێته‌وه.که‌واته‌ ئێمه‌ ئاوێنه‌ی یه‌کین و به‌باشی کارده‌که‌ینه‌ سه‌ر یه‌کتری ئیتر به‌ باش یان به‌ خراپ.
هه‌روه‌ك ده‌زانین له‌زۆربه‌ی کاره‌کاندا له‌ دوکان، بازاره‌کان، کارگه‌و داموده‌زگا Øکومی ونا Øکومیه‌کاندا خاوه‌ن کارو به‌ڕێوبه‌ره‌کان هه‌میشه‌ چه‌غت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌که‌نه‌وه‌ که‌ پێویسته‌کارمه‌نده‌کانیان کارامانه Ùˆ به ڕویه‌کی خۆشه‌وه‌ کڕیاره‌کانیان Ùˆ ئه‌وانه‌ی که‌ سه‌ردانیان ده‌که‌ن به‌ڕێیان بکه‌ن، که‌ ئه‌مه‌ش کاریگه‌ری به‌هێزی هه‌یه‌ بۆ زیاتر Ùرۆشتنی کاڵاکانیان Ùˆ زۆرترین سه‌ردانیان بکرێت. ‌هه‌ربۆیه‌ خاوه‌ن کاره‌کان هه‌ندێ جار باژداری خولی تایبه‌ت به‌ کارمه‌نده‌کانیان ده‌که‌ن بۆ گه‌شه‌کردنیان له‌وباره‌وه‌.
|
| شڵه‌ژانت کۆنتڕۆڵ بکه |
شڵه‌ژانت کۆنتڕۆڵ بکه
ڕێنمایه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق/ پسپۆڕی ڕاهێنانه‌ ده‌روونیه‌کان
ئایا هه‌ندێ جار توشی شڵه‌ژان و ترس ده‌بیت به‌هۆی خۆئاماده‌کردنته‌وه‌ بۆ کارێك، تاقیکردنه‌وه‌یه‌ك، چاوپێکه‌وتنێك یان هه‌رململانێیه‌ك بێت؟ زۆر ئاساییه ‌چونکه‌ زۆربه‌مان به‌و شێوه‌ین. به‌ڵام پێویست ناکات وابێت
شڵه‌ژان له‌ ده‌رئه‌نجامی شێوه‌ی بیرکردنه‌وه‌کانت سه‌رهه‌ڵده‌دات، ستراتیجیه‌کی ده‌روونیه‌ که‌ زۆرجار بێئاگایانه‌یه. به‌ڵام ده‌توانرێت که‌ ئه‌و ستراتیجیه‌ بکرێت به‌ بارێکی به‌ئاگای و ئه‌و دڵه‌ڕاوکێیه‌ بوه‌ستێنرێت
به‌م شێوه‌یه‌ بکه
بیربکه‌ره‌وه‌ له‌ بارێك که‌ تۆ زۆر جار له‌وێدا توشی شڵه‌ژان ده‌بیت. بارێك هه‌ڵبژێره‌ که‌ تۆ به‌باشی بیرت بکه‌وێته‌وه
ئه‌گه‌ر تۆ ئێستا له‌و باره‌دا شڵه‌ژانت هه‌بێت یان ئه‌گه‌ر بته‌وێت شتێك بکه‌یت و شڵه‌ژانت بداتێ، له‌ چ شوێنێکی له‌شتا ئه‌و شڵه‌ژانه‌ت‌ زیاتر هه‌ست پێده‌که‌یت؟ له‌ قاچتا؟ له‌ قۆڵ و ده‌ستا؟ سکت؟ یان له‌وانه‌یه‌ له‌ سنگتا؟
کاتێك دۆزیته‌وه‌ که‌ شڵه‌ژانه‌که‌ت له‌ چ شوێنێکی له‌شتا هه‌ست پێده‌کرێت، ئه‌وه‌ ده‌ست نیشان بکه‌ که‌ ئه‌و هه‌سته‌ چۆن ده‌جوڵێت. ئه‌وه‌ت له‌ بیرنه‌چێت که‌ هه‌مو هه‌ستێك له‌ له‌شدا ده‌جوڵێت بۆئه‌وه‌ی هه‌ستیان پێبکرێت. به‌دوای ئه‌و هه‌سته‌دا بڕۆ و بزانه‌ به‌ چ لایه‌کدا ده‌سوڕێته‌وه
|
| نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كان و كه‌لتوری به‌عه‌یب زانین |
نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كان و كه‌لتوری به‌عه‌یب زانین
توێژه‌ری ده‌روونی ، سامان سیوه‌یلی
ئێمه‌ی مرۆڤ هه‌روه‌كو Ú†Û†Ù† ئه‌ندامانی جه‌سته‌مان دووچاری نه‌خۆشی دێت ئاوه‌هاش باری ده‌روونیمان ئه‌گه‌ری تووشبوونی به‌ئاڵۆزی یان تێكچوون Ùˆ نه‌خۆشی هه‌یه‌، به‌ڵام سه‌یر له‌وه‌دایه‌ له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا تاك بۆ چاره‌سه‌ری نه‌خۆشییه‌ جه‌سته‌ییه‌كانی ئاماده‌یه‌ سه‌ردانی چه‌ندین پزیشك بكات یاخود سنووری چه‌ند وڵاتێك ببڕێت Ùˆ به‌هه‌زاران دۆلار خه‌رج بكات بۆ گێڕانه‌وه‌ی ته‌ندروستی خۆی له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌دا ئاماده‌ ‌نییه‌ له‌كاتی بوونی په‌شێوی ده‌روونی یان نه‌خۆشی ده‌روونی سه‌ردانی پزیشكێك یان توێژه‌رێك یان سه‌نته‌رێكی تایبه‌تمه‌ند بكات. شاردنه‌وه‌ی Øاڵه‌ته‌ ده‌روونییه‌ نائاساییه‌كان له‌كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه‌دا له‌و كه‌لتوره‌وه‌ سه‌رچاوه‌ی گرتووه‌ كه‌نه‌خۆشی Ùˆ ئاڵۆزییه‌ ده‌روونییه‌كان به‌عه‌یبه‌ Ùˆ خاڵی لاوازی كه‌سێتی ده‌زانین. نابێت ئه‌و ڕاستییه‌ له‌یاد بكه‌ین كه‌ Ùه‌رامۆشكردنی كێشه‌ ده‌روونییه‌كان ڕه‌وشی ده‌روونی تاك ئاڵۆزتر ده‌كات Ùˆ Ú•Û†Ú˜ له‌دوای Ú•Û†Ú˜ Øاڵه‌ته‌ ده‌روونییه‌كه‌ سه‌ختتر Ùˆ كه‌سایه‌تییه‌كه‌ش له‌تێكشكانی ته‌واوه‌تی نزیكتر ده‌كاته‌وه‌، له‌كاتێكدا هه‌موو نه‌خۆشییه‌كی ده‌روونی وه‌ك هه‌موو نه‌خۆشییه‌كی جه‌سته‌یی چاره‌سه‌ری زانستییانه‌ی تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه‌ جگه‌ له‌چه‌ند نه‌خۆشییه‌كی ژیری نه‌بێت وه‌ك شیزۆÙرینیا كه‌ده‌كرێت به‌رامبه‌ر نه‌خۆشی شێرپه‌نجه‌ هه‌ژمار بكرێت كه‌تووشی ئه‌ندامانی جه‌سته‌ ده‌بێت Ùˆ چاره‌سه‌ری زۆر سه‌خت یاخود مه‌Øاڵه‌. به‌داخه‌وه‌ ده‌بینین Ùˆ ده‌بیستین كه‌زۆرێك له‌خێزانه‌كان نه‌خۆشییه‌ ده‌روونییه‌كانی ڕۆڵه‌كانیان ده‌شارنه‌وه‌ یان به‌هه‌ند وه‌ریناگرن. بۆنموونه‌ ئه‌گه‌ر كچێكیان باری ده‌روونی ئاڵۆز بێت به‌و بیانووه‌ی ترسیان هه‌یه‌ له‌چاره‌نووسی كچه‌كه‌یان كه‌ئه‌گه‌ر بزانرێت باری ده‌روونی ئاڵۆز بووه‌ ڕه‌‌نگه‌ داواكاری نه‌بێت، یان بۆ كوڕه‌كه‌یان ڕه‌نگه‌ كه‌س ئاماده‌ نه‌بێت ÙƒÚ†ÛŒ بداتێ له‌ئایینده‌دا. ئه‌م جۆره‌ |
| ٤٠هەنگاو به‌ره‌و زیانیكی‌ باشتر |
١- کاتت تەرخان بکە لە ١٠خولەک بۆ 3٠خولەک بۆ ڕۆیشتن بە خەندەوە .
٢- رۆژانە ١٠خولەک بێ دەنگ دانیشە .
٣-رۆژانە ٧ کاتژمێر بۆ خەوتن دانێ.
٤-ژیانت بگوزەرێنە بەم سێیە ( هێز ،،هەست ،،،سۆز ).
٥-چەند یاریەکی‌ خۆش بکە .
٦-کتێب بخوینەوە زیاتر لەو کتیبانەی‌ کەساڵی‌ ٢٠٠٨خویندوتەوە .
٧- کاتت تەرخان بکە بۆ خۆراکی‌ دەروونی‌ ( نوێژ . یادی‌ خوا..نزا ...هتد)
٨- هەندێ کاتت لەکەل تەمەنداران بەسەر بەرە ( ٧٠سال)زیاتر وە خوار تەمەن ٦ سالان .
٩- زیاترلەکاتی‌ بەئاگاییت خەون وخەیاڵت هەبێت .
١٠- زیاتر خواردەمەنی‌ سروشتی‌ بخۆ و دورکەرەوە لە خواردنی‌ ناو قتوو.
١٢- هەوڵبدە رۆژانە 3 کەس دڵ خۆش بکەی‌ .
١٣- کاتی‌ زێرینت بە دەمە تەقێ لەدەست مەدە.
١٤- شتەکان بیر خۆت بەرەوە .بەرامبەرت بە هەڵەی‌ رابردوو ئازار مەدە.
١٥- رێگەمەدە بیرو بۆچونی‌ نابەجێ بەسه‌رتا زاڵ بێت.. هەموو هێزت بۆ کاری‌ دروست تەرخان بکە .
|
| په‌روه‌رده‌ی‌ ده‌روونزانی |
په‌روه‌رده‌ی‌ ده‌روونزانی
وشه‌ی‌ سایكۆلۆژی‌ بریتیه‌ له‌یه‌كگرتنی‌ هه‌ردوو زاراوه‌ی‌ (لۆجی)‌ به‌مانای‌ خوێندن یاخود لێكۆڵینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ وشه‌ی‌ (سایك) كه‌ به‌ مانای‌ Ú•ÙˆØ ÛŒØ§Ø®ÙˆØ¯ ناخ دێت Ùˆ له‌و وشه‌یه‌ داتاشراوه‌، كه‌واته‌ وشه‌ی‌ سایكۆلۆجی‌ داتاشراوه‌یه‌كی‌ لاتینییه‌، به‌مانای‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ Ú•ÙˆØی‌ یاخود ناخ دێت .
هه‌رچه‌نده‌ به‌پێی‌ سه‌رده‌مه‌كان بیروڕای‌ جیاواز هه‌بووه‌ له‌ باره‌ی‌ پێكهاتنی‌ ئه‌م وشه‌یه‌، به‌ڵام زۆربه‌ی‌ Ùه‌رهه‌نگه‌كان وشه‌ی‌ " سایكۆ " به‌م هونه‌ره‌ پێناسه‌ ده‌كه‌ن:
1. Ú•ÙˆØ ÛŒØ§Ù† گیان .
2. مێشكی‌ مرۆڤ ØŒ چونكه‌ له‌ شیكردنه‌وه‌ی‌ ده‌روونیدا مێشك وه‌كو سه‌نته‌ری‌ بیركردنه‌وه‌ هه‌ست Ùˆ سۆز هه‌ڵسوكه‌وت ڕه‌Ùتار ده‌كات .
وه‌ " Ú•ÙˆØ "یشیان به‌م شێوه‌یه‌ پێناسه‌ كردوه‌ :
1- پێكهاته‌ی‌ گیانی‌ یاخود شتێكی‌ نه‌مر له‌ كه‌سێكدا .
2- مێشك و هۆشی‌ كه‌سێك یان سروشتی‌ هه‌ست و سۆزی‌ .
ئێمه‌ لێره‌دا مه‌به‌ستمان نیه‌ باس له‌ بیروڕا بكه‌ین، به‌ڵكو ئێمه‌ ته‌نها مانای‌ ساده‌ی‌ وشه‌و زاراوه‌كانه‌, له‌ بابه‌تی‌ ده‌روونزانیدا پێویسته‌ سه‌ره‌تا وشه‌كان ڕووت بكه‌ینه‌وه‌، واته‌ شیبكه‌ینه‌وه‌‌و تێیان بگه‌ین و هه‌وڵبده‌ین بزانین مانای‌ زاراوه‌كان چیه‌، پاشان ده‌ست بكه‌ین به‌ وه‌رگرتنی‌ بیرو ڕای‌ كه‌سانی‌ تر .
سایكۆلۆجیا چیه‌ ؟
سایكۆلۆجی‌ بریتییه‌ له‌ كێڵگه‌یه‌كی‌ ئه‌كادیمی‌ دیاریكراو بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی‌ مێشكی‌ مرۆڤ Ùˆ ڕه‌Ùتاره‌كانی‌، لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ سایكۆلۆجیا گه‌ڕانه‌ به‌دوای‌ تێگه‌یشتن له‌هه‌ست Ùˆ سۆز Ùˆ بیركردنه‌وه‌ Ùˆ ڕه‌Ùتارو نهێنیه‌كانی‌ خودی‌ به‌رانبه‌ری‌ . |
| کچان و بچوککردنه‌وه‌ی ته‌مه‌ن |
کچان و بچوککردنه‌وه‌ی ته‌مه‌ن
توێژه‌ری ده‌روونی: سامان سیوه‌یلی
پرسیار: هۆكاری ئه‌وه‌ چییه‌ كه‌ كچان هه‌میشه‌ Øه‌ز ده‌كه‌ن ته‌مه‌نیان كه‌م بكه‌نه‌وه‌ ØŸ
بێگومان له‌ده‌ستپێكی قۆناغی هه‌رزه‌كارییه‌وه‌ كچان ئه‌و هه‌سته‌یان لادروست ده‌بێت كه‌بوونه‌ته‌ مایه‌ی سه‌رنج ڕاكێشانی ڕه‌گه‌زی به‌رامبه‌ر هه‌ربۆیه‌ ده‌بینین له‌سه‌ره‌تای ئه‌م قۆناغه‌دا Øه‌ز به‌گه‌وره‌كردنی ته‌مه‌نی خۆیان ئه‌كه‌ن هه‌تا ته‌مه‌نی نزیكه‌ی Øه‌ڤده‌ ساڵی ØŒ هه‌وڵی به‌رجه‌سته‌بوونی ئه‌ندامه‌ سه‌رنج ڕاكێشه‌كانی جه‌سته‌یان ئه‌ده‌ن به‌تایبه‌تی سنگ ØŒ پێڵاوی پاژنه‌ به‌رز له‌پێ ده‌كه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی باڵایان به‌رز بنوێنێت ØŒ زۆر خه‌ریكی ده‌موچاو Ùˆ زیپكه‌كانی پێست ده‌بن به‌دوای كرێم Ùˆ ده‌رمانی تایبه‌تدا ده‌گه‌ڕێن تا له‌م ژانكۆیانه‌یان دوور بخاته‌وه‌ به‌ڵام له‌هه‌ژده‌ ساڵییه‌وه‌ تا نزیكه‌ی بیست Ùˆ پێنج ساڵی ( به‌نزیكه‌یی ) ته‌مه‌نی ڕاسته‌قینه‌ی خۆیان ئه‌ڵێن ØŒ له‌پاش ئه‌م ته‌مه‌نه‌وه‌ ئیدی Øه‌ز به‌بچووككردنه‌وه‌ی ته‌مه‌نیان ئه‌كه‌ن Ùˆ ته‌مه‌نی ڕاسته‌قینه‌ی خۆیان ئه‌شارنه‌وه‌ چونكه‌ ده‌خوازن هه‌میشه‌ له‌و پێگه‌یه‌دا بمێننه‌وه‌ كه‌ مایه‌ی سه‌رنج ڕاكێشانی ده‌وروبه‌ر بن ØŒ ئالێره‌وه‌ ئه‌م Øاڵه‌ته‌ ده‌بێته‌ به‌شێك له‌ سایكۆلۆژیای مێینه‌ ØŒ بۆیه‌ به‌توندی به‌گژ هه‌ر به‌ربه‌ستێكدا ده‌چن كه‌ بێته‌ سه‌ر ڕێگه‌یان Ùˆ كار له‌م پێگه‌یه‌یان بكات ØŒ به‌ڵام یه‌كێك له‌و به‌ربه‌ستانه‌ی هه‌ڕه‌شه‌ له‌م پێگه‌یه‌ Ùˆ له‌و پێكهاته‌‌ سایكۆلۆژییه‌ی كچان ده‌كات ØŒ هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی‌ سروشتییه‌ Ùˆ توانای ڕوبه‌ڕوببوونه‌وه‌ی له‌لایه‌ن كچانه‌وه‌ مه‌Øاڵه‌ ØŒ ئه‌ویش چوونه‌ Ù¾ÛŽØ´ÛŒ ته‌مه‌نه‌ ØŒ بۆیه‌ له‌بارترین Ùˆ گونجاوترین چه‌ك بۆ ئه‌م هه‌ڕه‌شه‌یه‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی ته‌مه‌نه‌ ØŒ ئه‌م بانگه‌شه‌ی خۆ بچووكردنه‌وه‌یه‌ش له‌ته‌مه‌ندا له‌م خاڵانه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت :
|
| که‌سایه‌تیت له‌ ڕێگه‌ی ڕه‌نگی چاوته‌وه‌ دیاری بکه‌ |
که‌سایه‌تیت له‌ ڕێگه‌ی ڕه‌نگی چاوته‌وه‌ دیاری بکه‌
# ڕه‌ش
توڕه‌بوون - زوو کاری تێده‌کرێت - زۆر ئیره‌یی ده‌بات - هه‌ستی ناسکه‌ - عاتی�?ه‌ی به‌هێزه‌ - میهره‌بانی - ئه‌و شتانه‌ی که‌ به‌دڵیه‌تی پێش عه‌قڵی خۆی ده‌بات .
# هه‌نگوینی
هێمنه‌ - له‌سه‌رخۆ Ùˆ هێواش - بیرکردنه‌وه‌ی Ù¾ÛŽØ´ عاتی�?ه‌یه‌تی - Øه‌زی له‌ خۆده‌رخستنه‌ - عاتی�?ه‌ی خۆی کۆنتڕۆڵ ده‌کات - ئه‌وه‌ی له‌ دڵیدایه‌ ده‌یشارێته‌وه‌ .
# سه‌وز
ئیراده‌ی به‌هێزه‌ - پیس Ùˆ پۆخڵه‌ - سارده‌ سۆز - ڕای پته‌وی هه‌یه‌ - سه‌رسه‌خته‌ - Øه‌زی له‌ کارکردنه‌ .
# قاوه‌یی
به‌به‌زه‌یی - به‌سۆز - شه‌رمن - سه‌رنجڕاکێش - Øه‌زی له‌کارکردنه‌ - به‌ڵگه‌ی به‌هێزه‌ .
# خۆڵه‌مێشی
توندوتیژه‌ - دڵڕه‌قه‌ - خۆبه‌زلزانه‌ - زیره‌که‌ - ڕوناکبیره‌ - عه‌زیمه‌ی به‌هێزه‌ .
|
| Øه‌وت شێواز بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ دڵه‌راوكێ‌‌و دوودڵی‌ بوون |
ده‌روونناسان، ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ تووشی (stress) دڵه‌ڕاوكێ‌ ده‌بن یان Ùشاری‌ ده‌روونی‌ زۆریان له‌سه‌ره‌، به‌پێی كاردانه‌وه‌ی‌ جه‌سته‌یان، دابه‌ش ده‌بن بۆ (3)گروپ:
1. ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌به‌رده‌وام تووشی دڵه‌ڕاوكێ‌و نیگه‌رانی‌ ده‌بن‌و كاتێك كه‌رووداوێكی‌ تایبه‌ت روووده‌دات، تووشی ئازاری‌ ماسولكه‌‌و هه‌ناسه‌بڕكێ‌‌و ئێش‌و ئازارده‌بن له‌ناوسكه‌وه‌.
2. ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ كه‌زۆر به‌په‌له‌و نارێك‌و پێكن به‌رده‌وام ده‌ترسن، نه‌كا دره‌نگ بگه‌نه‌ خوێندنگه‌ یان سه‌ر ئیشه‌كه‌یان، تووشی كێشه‌ی‌ ده‌زگای‌ خواردن ده‌بن وه‌كو هه‌ستكردن به‌دڵه‌كزه‌ یان ژان‌و ئازار.
3. ئه‌و كه‌سانه‌ی‌ رووداوێكی‌ تایبه‌تییان بۆ ده‌ره‌خسێت كه‌تووشی دڵه‌راوكێیان ده‌كات (وه‌كو تاقیكردنه‌وه‌، یان پێشبڕكێ‌) كه‌نیگه‌رانن له‌وه‌ی‌ ده‌رنه‌چن یان بیدۆڕێنن، ئه‌و جۆره‌ كه‌سانه‌ تووشی ژان‌و دوودڵ بوون‌و له‌رزینی‌ ماسولكه‌ ده‌بن.
ئه‌گه‌ر كه‌سانێك خاوه‌نی‌ ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییانه‌بن، ئه‌وا (7) شێواز هه‌یه‌ بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی‌ دوودڵی‌:
1. ئاگاداربن كه‌خه‌وێكی‌ باشمان هه‌بێ‌ له‌شه‌واندا كه‌ژووره‌كه‌ هه‌وای‌ تازه‌و چاكی‌ تیایدا بێت‌و هه‌روه‌ها شوێنی‌ هێمن ده‌بێته‌ هۆی‌ ئه‌وه‌، تا بۆ رۆژێكی‌ نوێ‌ ئاماده‌بن‌و ده‌ست بكه‌ین به‌كاركردن.
2. به‌شێوازێكی‌ رێك‌و پێك‌و چه‌ندجار له‌هه‌Ùته‌دا وه‌رزش بكه‌ن‌و تاده‌توانن پیاسه‌بكه‌ن.
3. له‌ماوه‌ی‌ نانخواردندا ده‌ست نه‌به‌ن بۆ خواردنه‌كانی‌ تر‌و كات دابنێن بۆ خواردنی‌ نیوه‌ڕۆ‌و له‌ماوه‌ی‌ رۆژدا زۆر ئاو بخۆنه‌وه‌.
4. كاتێك كه‌ به‌دژواری‌ خه‌ریكی‌ خوێندنن، پشوو بده‌نه‌ خۆیان‌و له‌وكاته‌دا شكلێت نه‌خۆن‌و هه‌ر پێنج ده‌قه‌ جارێك له‌گه‌ڵ‌ یه‌كێك له‌تاكه‌كانی‌ ماڵه‌وه‌ |
| زانیاری له سه ر که سایه تی خۆ ت |
به‌پێی‌ زانیارییه‌كانی‌ ده‌روونناسی‌ ده‌ریان خستووه‌ زۆر كه‌س باوه‌ڕی‌ وایه‌ ده‌نگی‌ زه‌نگی‌ ته‌له‌Ùون واته‌ هاتنی‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ ته‌له‌Ùونییه‌، به‌ڵام له‌راستیدا وانییه‌ به‌ڵكو چه‌ند كارێكی‌ له‌وه‌ گرنگتر ده‌گرێته‌وه‌ هه‌ندێ‌ راستی‌ كۆمه‌ڵایه‌تی‌‌و ده‌روونی‌ له‌پشته‌وه‌یه‌.
به‌شتێكی‌ نامۆی‌ مه‌زانه‌ كه‌ هه‌ندێ‌ جار زه‌نگی‌ ته‌له‌Ùونه‌كه‌ی‌ ده‌ستت كه‌سایه‌تییه‌كه‌ت ده‌رده‌خات كه‌ ئایا دڵخۆشی‌ به‌و زه‌نگه‌ یان ده‌رده‌كه‌وێت هه‌ر گوێت له‌ده‌نگی‌ زه‌نگه‌كه‌ بوو دیاره‌ كه‌ به‌گوێ‌ بیستنی‌ خه‌مناك ده‌بێت یان ده‌شڵه‌ژێیت‌و زۆر شتی‌ تر.
زانایانی‌ ده‌روونناسی‌ ده‌ریانخستووه‌ هه‌ڵگری‌ مۆبایل ئه‌و زه‌نگانه‌ی‌ له‌سه‌ریان داناوه‌ پێناسه‌یه‌ بۆ كه‌سێتی‌ ئه‌و كه‌سه‌.
-زه‌نگی‌ ئه‌سڵی‌ سه‌ر مۆبایل – مانای‌ وایه‌ كه‌سێتییه‌كی‌ كۆنه‌ Øه‌ز به‌گۆڕانكاری‌ ناكات‌و هه‌ڵسوكه‌وت له‌گه‌ڵ‌ ئیش‌و كاره‌كانیاندا به‌شێوه‌یه‌كی‌ واقعییه‌.
-زه‌نگێك كه‌ شێوه‌یه‌كی‌ ئایینی‌ بێت – مانای‌ وایه‌ كه‌سێتییه‌كه‌ پابه‌نده‌ بۆ نه‌ریت‌و خو ڕه‌وشته‌وه‌.
-زه‌نگه‌ رۆمانسییه‌كان – كه‌سێتییه‌كی‌ به‌هه‌سته‌ كاریگه‌ری‌ په‌یوه‌ندی‌ خۆشه‌ویستی‌ له‌سه‌ره‌.
-زه‌نگی‌ پێكه‌نیناوی‌ – واته‌ كه‌سێتییه‌كی‌ كۆمیدی‌‌و Øه‌ز به‌پێكه‌ونین‌و گاڵته‌و گه‌پ ده‌كات.
-زه‌نگه‌ ده‌گمه‌نه‌كان – واته‌ كه‌سێتییه‌كی‌ نه‌رگیزییه‌.
-زه‌نگه‌ بیانییه‌كان – كه‌سێتییه‌كی‌ كراوه‌یه‌ له‌گه‌ڵ‌ هه‌موو كه‌ساندا.
-زه‌نگه‌كانی‌ كه‌ گۆرانییه‌ – واته‌ كه‌سێتییه‌كی‌ به‌ده‌سه‌ڵات‌و سه‌پێنه‌ره‌‌و هه‌ڵسوكه‌وت له‌گه‌ڵیدا توشی‌ هیلاكی‌‌و گیرو گرÙت ده‌كات.
|
| ده‌ته‌وێ‌ ئاسوده‌بیت؟ |
هه‌موو مرۆڤه‌كان به‌رده‌وام ده‌یانه‌وێ‌ ئاسووده‌بن، به‌ڵام چۆن؟ ئه‌مه‌ پرسیاره‌كه‌یه‌ له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی‌ رۆژ دوای‌ رۆژ پێشكه‌وتن له‌خێراییدایه‌‌و به‌گشتی‌ مرۆڤه‌كان له‌رووی‌ ده‌روونی‌‌و Ùكرییه‌وه‌ نائارامن، به‌ڵام له‌گه‌ڵ‌ خۆی‌ نائارامی‌ له‌دوایه‌ بۆ مرۆڤه‌كان، چونكه‌ مرۆڤ توانای‌ دیاری‌ كراوه‌‌و ناتوانێ‌ له‌گه‌ڵ‌ هه‌موو ئه‌و پێشكه‌وتنه‌دا بڕوات دواجار توشی‌ نائارامی‌‌و نائاسوده‌ی‌ ده‌بێت بۆیه‌ گه‌ر بمانه‌وێ‌ له‌سه‌رده‌مێكی‌ وادا به‌رده‌وام شته‌كان به‌ویستی‌ خۆمان بن ئه‌مه‌ قورسه‌و ناكرێ‌ به‌س هه‌ركه‌س له‌ئێمه‌ ده‌توانێ‌ تاراده‌یه‌ك خۆی‌ به‌خته‌وه‌ربكات چۆن؟
چه‌ند خاڵێك كه‌ره‌نگه‌ تۆ ئاسان بیان بینیت، به‌ڵام پێده‌چێت چاره‌سه‌ربن بۆ نائارامی‌ تۆ.
تۆده‌توانیت رۆژانه‌ ئه‌م چه‌ند خاڵه‌ ئاراسته‌ی‌ خودی‌ خۆت بكه‌یت بزانی‌ تاچه‌ند وه‌ڵامه‌كه‌ت دروسته‌‌و توانای‌ ئارامیت هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ‌ رووداتوه‌كانی‌ رۆژانه‌.
1. ئایا تۆ رازیت به‌وه‌ی‌ هه‌ته‌ له‌رووی‌ مادی‌‌و مه‌عنه‌وییه‌وه‌.
2. ئایا تۆ توانای‌ رووبه‌رووبونه‌وه‌ی‌ پێشكه‌وتن هه‌یه‌.
3. ئایا تۆ له‌ئاست كێشه‌كانتدا چۆك داده‌مێنی‌ یان چاره‌سه‌ر ده‌دۆزیته‌وه‌.
4. تۆ هاورێییه‌تی‌ كام جۆر له‌مرۆڤه‌كان ده‌كه‌یت ؟ به‌چ شێوه‌یه‌ك كاریگه‌رییان هه‌یه‌ له‌سه‌رت؟
5. ئایا ده‌توانی‌ خۆشی‌‌و شادی‌ ببینیت له‌كاته‌ خۆشه‌كانت یان هیچ هه‌ست به‌خۆشی‌ ناكه‌یت؟
6. زۆرتر Øه‌زده‌كه‌یت به‌ته‌نهابیت یان له‌ناو كه‌س‌وكار‌و هاورێكانت بیت؟
7. قسه‌‌و قسه‌ڵۆكی‌ خه‌ڵكیت لا گرنگتره‌ یان مه‌به‌ستی‌ خۆت؟
|
| كه‌سانی درۆزن باشتر بناسه‌ |
1- چاوی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ درۆ ده‌كه‌ن زیاتر له‌ ئاستی پێویست كراوه‌یه‌ و به‌رده‌وام سه‌یری ده‌وروبه‌ر ده‌كه‌ن و هه‌وڵ ده‌ده‌ن راسته‌وخۆ سه‌یری چاوتان نه‌كه‌ن.
2- هه‌ندێ كات له‌ كاتی قسه‌ كردندا به‌شێك له‌ ده‌موچاویان داده‌پۆشن.
3- كاتێك كه‌ پرسیارێكیان لێده‌كرێت، به‌ تووڕه‌یی لوت یان گوێیان ده‌خورێنن.
4- له‌ كاتی قسه‌ كردندا جم و جوڵی زۆریان هه‌یه‌.
5- له‌كاتی قسه‌ كردندا هه‌وڵده‌ده‌ن هه‌ڵه‌كانیان بشارنه‌وه‌.
6- هه‌میشه‌ به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی قسه‌ ده‌كه‌ن و چه‌ند جار گووته‌كانیان دووباره‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ و به‌م كاره‌یان هه‌وڵ ده‌ده‌ن خۆیان رازی بكه‌ن.
7- هه‌وڵ ده‌ده‌ن به‌شێوه‌یه‌ك قسه‌ بكه‌ن كه‌ هه‌لی ئه‌وه‌تان بۆ نه‌ڕه‌خسێنن گووته‌كانیان شی بكه‌نه‌وه‌.
8- كاتێك كه‌ ده‌تانه‌وێت سه‌باره‌ت به‌و بابه‌ته‌ی كه‌ Ú¯Ùتگۆی له‌سه‌ر ده‌كه‌ن، پرسیارێكیان لێبكه‌ن، هه‌وڵده‌ده‌ن بابه‌ته‌كه‌ بگۆڕن.
9- ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر له‌ پرسیاره‌كه‌تان تێبگه‌ن، به‌ شێوه‌یه‌ك هه‌ڵسوكه‌وت ده‌كه‌ن كه‌ گوایه‌ پرسیاره‌كه‌تی نه‌بیستووه‌ و به‌م شێوه‌یش كۆتایی به‌ قسه‌كان دێنن.
10- ئه‌گه‌ر ده‌ته‌وێت دڵنیا بیت له‌وه‌ی كه‌ درۆی پێ وتوویت، دوای چه‌ند رۆژ سه‌بارت به‌و بابه‌ته‌ی كه‌ درۆی گووتووه‌، پرسیارێكی لێبكه‌ تا چیرۆكێكی نوێت بۆ بگێڕێته‌وه‌.
|
| دوایین ژماره‌ مۆبایله‌كه‌ت كه‌سایه‌تیت دیارى ده‌كات |
دوایین ژماره‌ مۆبایله‌كه‌ت كه‌سایه‌تیت دیارى ده‌كات
ئه‌مه‌ش رێگایێكى نوێیه‌ كه‌سایه‌تیت دیارى ده‌كات له‌ رێگه‌ى دوایین ژماره‌ى مۆبایله‌كه‌ته‌وه‌.. زوێریش مه‌به‌ ئه‌گه‌ر به‌دڵت نه‌بوو.. ئێستا با سه‌یرى بكه‌ین..
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (0) كۆتایى هاتبێت : ته‌نیایت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (1) كۆتایى هاتبێت : خۆپه‌رستیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (2) كۆتایى هاتبێت : كۆمه‌ڵایه‌تیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (3) كۆتایى هاتبێت : خۆشه‌ویستیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (4) كۆتایى هاتبێت : به‌ مه‌كرو نازیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (5) كۆتایى هاتبێت : دڵخۆشیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (6) كۆتایى هاتبێت : چالاكیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (7) كۆتایى هاتبێت : رێكوپێكیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (8) كۆتایى هاتبێت : چاوپیسیت
ئه‌گه‌ر به‌ ژماره‌ (9) كۆتایى هاتبێت : سه‌ركه‌توویت |
| ڕاهێنانی ده‌روونی چیه؟ |
عه‌بدوڵا تۆÙیق/ پسپۆڕی ڕاهێنانه‌ ده‌روونیه‌کان
ئه‌و جیاوازیه‌ چیه له‌ نێوان ڕاهێنانه‌ ده‌روونیه‌کان Ùˆ ڕاهێنانه‌کانی تردا؟ باشترین شت چیه‌ بۆ که‌سێك که‌ پێویستی به‌ یارمه‌تی هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ی پێشکه‌وێت؟ Ùه‌رموو له‌گه‌ڵ هه‌ندێ وه‌ڵامدا
له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌م پرسیارانه‌ زۆر ئاراسته‌م ده‌بێته‌وه له‌ په‌یوه‌ندیه‌کانمدا و زۆربه‌ی ڕاگه‌یاندنه‌کان به‌ سه‌ره‌کیترین پرسیاریان داناوه‌ بۆم،‌ به‌باشم زانی هه‌ندێ روونکردنه‌وه بکه‌م بۆ ئه‌وه‌ی له‌لای هه‌موان تێگه‌یشتنێکی باشتر هه‌بێت سه‌باره‌ت به‌م بابه‌ته‌ زانستیه‌ نوێیه‌ له‌ ناو کۆمه‌ڵگه‌ی کوردیدا.
ڕاهێنانی ده‌روونی کارێکه‌ ده‌بێت به‌رده‌وام بکرێت،زانسته‌ ،درێژخایه‌ن Ùˆ کارپێکراوه‌ به‌ پڕۆسه‌یه‌کی هزری ( بیر، هه‌ست، وێنه‌ Ùˆ ڕه‌Ùتار) ØŒ که‌ به‌ستراوه‌ته‌وه‌ به‌ باری نائاگاییه‌وه ( خۆ خه‌واندن، یان ژوره‌که‌ی ده‌روون) به‌ ئامانجی ته‌ندرووستی Ùˆ باشتر کارکردنی له‌ش Ùˆ ده‌روون. به‌م شێوه‌یه‌ ڕاهێنانه‌ ده‌روونیه‌کان جیا ده‌کرێته‌وه‌ له‌ هه‌ندێ شێوازی ترو مرۆڤ ده‌توانێت به‌ ڕوونی بیبینێت که‌ مه‌به‌ست له‌ ڕاهێنانی ده‌روونی چیه‌ Ùˆ به‌چیش ناوترێت ڕاهێنانی ده‌روونی
|
| ئه‌و هه‌موو بیرکردنه‌وه‌ خراپانه‌ له‌ کوێوه‌ دێن؟ |
ڕینمایه‌کانی عه‌بدوڵا تۆÙیق/ ڕاهێنه‌ری ده‌روونی
هه‌موو مرۆڤێك هه‌ڵگری کۆمه‌ڵێ بیرکردنه‌وه‌ی خراپه/ نێگه‌تیڤ. هه‌رچه‌نده‌ خۆت هیلاك بکه‌یت ناتوانیت خۆت له‌و بیرکردنه‌وه‌ خراپانه به‌ ته‌واوی‌ ده‌رباز بکه‌یت. به‌ڵام به‌ هۆی ڕاهێنانی ده‌روونیه‌وه‌ تۆ ده‌توانیت ڕێگا له‌و بیرکردنه‌وانه‌ بگریت که‌ ژه‌هراویت ده‌کات و ناهێڵێت تۆ تواناکانی خۆت بخه‌یته‌ گه‌ڕ. ئه‌و بیرکردنه‌وانه‌ چین و له‌ کوێوه‌ سه‌رهه‌ڵده‌ده‌ن؟. ئه‌وان له‌ خێزانه‌که‌ته‌وه، له‌ هاوڕێکانته‌وه، له‌خوێندنگاکه‌ته‌وه، له‌ کاره‌که‌ته‌وه، له‌ مامۆستاکه‌ته‌وه، له‌ ڕاگه‌یاندنه‌کانه‌وه….. ، وه‌ ئاسانترینیان ئه‌وه‌یه‌ که‌ له‌ خۆته‌وه‌ دێن.
له‌ ڕاستیدا تۆ خۆت زۆربه‌ی بیرکردنه‌وه‌ خراپه‌کان بۆ خۆت دروست ده‌که‌یت، ئه‌ویش هۆکاره‌که‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی که‌ تۆ ڕاهێنانت نه‌کردووه‌ Ùˆ بیرکردنه‌وه‌ی باشت/پۆسه‌تیڤ پڕۆگرام نه‌کردووه‌ Ùˆ بڕوات به‌ تواناکانی خۆت دروست نه‌کردووه. ڕاستیه‌که‌شی ئه‌وه‌یه‌ که‌ تۆ کۆمه‌ڵێك بیرکردنه‌وه‌ی خراپ ڕۆژانه‌ ده‌بارێت به‌سه‌رتا به‌ Ù‡Û†ÛŒ ته‌له‌Ùزیۆن، ڕادیۆ وڕۆژنامه‌کانه‌وه. ئینجا بڕوام پێده‌که‌یت یان نا؟ ئه‌گه‌ر پێت ده‌کرێت یه‌کێك له‌و ڕۆژنامانه‌ سه‌یرکه‌ Ùˆ بخوێنه‌ره‌وه‌ بزانه‌ هه‌واڵه‌کان Ú†ÛŒ ده‌ڵێن، ئه‌وکاته‌ له‌من تێده‌گه‌یت! ڕاپۆرت Ùˆ هه‌واڵه‌کان که‌ باسی ڕوداوه‌کان Ùˆ شه‌ڕ Ùˆ ناخۆشیه‌کان ده‌که‌ن.
بیرکردنه‌وه‌ ناخۆشه‌کان وه‌ك ئه‌و گژو گیاو گوڵانه‌یه‌ که‌ به‌ ویستی تۆ ناڕوێن و هه‌میشه‌ زیاد ده‌که‌ن به‌ هۆی بڵاوبونه‌وه‌ی تۆوه‌کانیانه‌وه له‌ هه‌وادا. که‌ ئه‌گه‌ر ده‌ستت پێیانه‌وه‌ نه‌بێت و له‌ ڕیشکا ده‌ریان نه‌هێنیت زۆر زیاد ده‌که‌ن و
|
|
|
